Eén van de meest merkwaardige ontdekkingen is wel dat de chocola, tenminste de chocola die hier verkocht wordt op straat, niet schijnt te smelten. Hoe warm het ook is en hoe lang ze er ook mee lopen te leuren, de chocola blijft haar vorm behouden.

Ghana is, op Ivoorkust na, de grootste cacao producent van de wereld. Al in 1879 heeft Tetteh Quarshie van buiten Ghana cacao zaden meegenomen en geprobeerd deze te laten ontkiemen in Accra. Helaas bleek het in Accra zelf te warm, waarop hij zijn geluk beproefde in het iets hoger gelegen Mampong. Mampong is een plaatsje in het Akwapim gebergte, waar de omstandigheden ideaal bleken te zijn voor cacao. Hiermee was de eerste Ghanese ‘cacao boerderij’  een feit.

Met gemengde gevoelens (zou deze eerste plantage nog wel bestaan?) gaan we op stap naar de plaats waar het allemaal begonnen is en waar nog steeds bomen – in elke geval eentje – moet staan uit de begintijd. We worden verwelkomd door Theophilus (just call me Theo), die ons meteen laat plaatsnemen op een wiebelig bankje onder een grote poster van Tetteh himself. We zijn op de juiste plaats!

Cacao planten gedijen het best te midden van een wildernis aan andere planten, zoals bananenbomen en papaja’s vanwege hun bladerdak en yam soorten en ander kruipgoed vanwege het ‘beschermen’ van de grond. Het resultaat geeft een wat oerwoudachtig effect. Slechts hier en daar zien we de typische, nog groene, cacao vrucht hangen. We zijn hier niet in het hoogseizoen van de cacao opbrengst.

Theo lacht ons bemoedigend toe, hij kan ons altijd genoeg vertellen! Onderweg wijst hij ons op alle kleine bloemetjes en de piepkleine vruchtbeginsels aan de bomen. De opbrengst later dit jaar zal ongetwijfeld een goede zijn! Er blijken op de plantage niet één maar wel twee oorspronkelijke ‘Tetteh bomen’ te staan, uiteraard voorzien van een groot bord ter identificatie. Ik ben haast wat teleurgesteld in de grootte van deze bomen. Na meer dan 100 jaar moet zo’n boom toch wel immens geworden zijn? Theo haast zich te verklaren waarom en laat zien waar de boom is afgestorven en waar hij zich weer heeft hersteld. Bovendien dragen deze bomen nog steeds elk jaar vruchten en zijn alle overige bomen hier op de plantage rechtstreekse afstammelingen van. Een beetje meer respect is dus wel op zijn plaats!

Dan ontdekt Theo een rijpe vrucht. Geduldig wacht hij tot de foto- en filmcamera’s weer tot rust zijn gekomen, waarop hij met een snelle vakkundige beweging de gele vrucht naar beneden haalt. De vrucht wordt overlangs geopend en een holte gevuld met witte zaden wordt zichtbaar. Met de waarschuwing ‘don’t chew, just suck’ stoppen wij zo’n wit zaadje in onze mond. Een zoete, beetje weeïge smaak lijkt (nog) helemaal niet op die van chocola!

De volgende stap is het fermentatie proces. Dit hele proces gebeurt handmatig en op een zeer primitieve wijze. Als eerste worden de witte zaden tussen bananenbladeren gelegd, waarop ze, geloof ik, een week moeten liggen. Af en toe (vast volgens een systeem) moet er even gehusseld en gedraaid worden, maar verder is het kwestie van de natuur haar gang laten gaan. Het resultaat is een gedroogd, rimpelig bruin vliesje met daarin, jawel, een echt naar pure chocola smakende kern. Volgens Theo super gezond voor lichaam en geest. Hij eet minstens tien van deze ‘cacao pillen’ per dag en voila…… Hij spreidt zijn armen uit, blaast zijn longen op en toont zich al draaiend aan ons als een wandelende reclame voor cacao.

Vanuit de plantage wordt de opbrengst naar havenstad Tema gebracht, waar het of verscheept wordt naar Amsterdam voor distributie in Europa of verwerkt wordt in de ‘Golden Tree factory’. Hier claimen ze de uitvinders te zijn van ‘chocolate able to withstand the African sun’. Helaas  mogen we de fabriek niet in voor een rondleiding. Wegens verbouwingen zijn ze hier drie jaar geleden al mee gestopt.  Alles kost tijd!

Onderweg terug kopen we vanuit het autoraam zo’n Ghanese, niet smeltende reep. Chauffeur Seth bedankt beleefd. Lust hij geen chocola of weet hij misschien wat hem te wachten staat………?