Nergens is de combinatie van oude en moderne architectuur zo duidelijk zichtbaar als in het Rijksdaggebouw. Een ‘must do’ volgens alle insiders. Bovendien staat dit gebouw in de top 10 van Berlijn’s topattracties, dus wij kunnen dit ‘wonder’ toch niet links laten liggen? Om binnen te mogen in dit ‘heiligdom’ moet je je tegenwoordig om veiligheidsredenen minimaal twee werkdagen van te voren aanmelden. Na een waslijst(je) aan vragen krijg je keuzemogelijkheden voor een tijdstip van bezichtiging, waarna een officiële toestemming volgt voor de aan jou toegekende tijd. Ja, je moet er wat voor over hebben :).
Pauline en ik mogen ons bij de ingang vervoegen om 19.15 uur. Het donker geeft een extra dimensie aan het gebouw en de omgeving, al kun je je misschien wel minder goed oriënteren in de donkere nacht. Na een controle van paspoort en toestemming volgt de gebruikelijke controle van je hebben en houden. Hier blijkt Pauline maar liefst 2 (!!) zakmessen te verbergen in haar handtas!! Gelukkig vertrouwen ze haar verder op haar blauwe ogen en mag ze, na inlevering van haar wapens, mee naar de koepel. Want daar hebben we het eigenlijk over.

Toen in 1990 Oost- en West Duitsland herenigd werden, werd ook de wens om de Reichstag opnieuw te gebruiken als onderdak voor het parlement steeds groter. Tegenwoordig wappert de ‘vlag van de Eenheid’ symbolisch voor de westingang van het gebouw. Sir Norman Foster was verantwoordelijk voor de architectonische aanpassing aan het oorspronkelijke gebouw. Hij plaatste een transparante koepel op het midden van het dak.

Vanaf dit dak kan men door deze koepel de vloer van de hoofdetage en daarmee ook het vergaderende parlement zien. De transparantie ervan vormt als het ware een metafoor voor de werking van de democratie. De architect heeft rekening gehouden met de historische vondsten die tijdens de verbouwing aan het licht kwamen. Zo is er een door de Sovjetsoldaten aangebrachte graffiti te bewonderen, met in cyrillisch schrift geschreven kreten als ‘Hitler kapot’ en ‘Sergej en Yuri waren hier’. Deze graffiti samen met een aantal kogelgaten uit 1945, worden, tegen de zin van vooral conservatieve Duitse parlementsleden, achter plexiglas bewaard. Ik moet eerlijk zeggen dat ik dit alles niet heb gezien. Volgens mij werd dit feit ook niet genoemd in ons oortje, maar het kan natuurlijk zijn dat we dat gemist hebben…….

Via een ingenieuze spiraal wandel je gestaag omhoog door de glazen koepel, terwijl de audiofoon je ondertussen op de hoogte brengt van wetenswaardigheden zowel over de koepel en het gebouw zelf als over hetgeen je buiten (wel of niet) kunt zien of herkennen. Het duurt even voordat we begrijpen dat je langzaam moet lopen. Loop je te snel dan ben je voor het einde van het verhaal over het volgende ‘ijkpunt’ heen en springt je verhaal naar het volgende hoofdstuk. Teruggaan is geen optie. Het uitzicht over het “Regierungsviertel’ is spectaculair. We boffen dat het een heldere avond is, waardoor we veel gebouwen toch kunnen plaatsen. Ook een blik naar de andere kant, naar beneden, is een openbaring. Je kunt zo in de parlementszaal kijken met haar kring van blauwe stoelen. Wonderlijk idee dat hier alle belangrijke beslissingen worden genomen! Je kunt de kamer zelfs bezoeken, alleen is dit niet mogelijk in ‘onze’ week. De plenaire zaal is 1200 m2 groot en vooral de enorme bondsadelaar (Bundesadler) aan de muur maakt indruk. Het 2,5 ton wegende kunstwerk van aluminium staat als symbool voor de Duitse staat.

De Rijksdag heeft een lange, roemruchte geschiedenis. Het oorspronkelijke gebouw werd in 1884 door de Frankfurter architect Paul Wallot ontworpen. Pas 10 jaar later was dit bouwwerk in een eclectische (combineren van kenmerken van verschillende stijlen of stromingen) stijl voltooid. De tekst ‘Dem Deutschen Volke’ (voor het Duitse volk) op de voorgevel werd door keizer Wilhelm II in eerste instantie afgewezen, maar de bronzen letters zijn in 1916 alsnog aangebracht. De Rijksdag werd in 1933, een maand na de machtsovername van Hitler, in brand gestoken. Hiervoor is een Nederlander, Marinus van der Lubbe (een communist), opgepakt en geëxecuteerd, maar of hij die brand werkelijk gesticht had is nooit helemaal duidelijk geworden. Hitler greep echter zijn kans, kondigde hierna de noodtoestand af en greep de absolute macht. Er gaan ook geruchten dat Hitler zelf achter de brandstichting zat, want hierdoor kon hij immers twee vliegen in één klap slaan: de communisten in een kwaad daglicht stellen en de macht compleet overnemen.
Na de brand zijn er wel wat herstelwerkzaamheden uitgevoerd, maar het gebouw is niet in haar oude functie hersteld. Grappig is dat de kraamafdeling van een nabij gelegen ziekenhuis in de loop van de oorlog naar de Rijksdag verplaatst werd. Zodoende vind je nu nog steeds op vele geboorteaktes als geboorteplaats ‘Berlin-Reichstagsgebäude’.
Nog even wat laatste feitjes over de koepel op een rijtje: de koepel heeft een diameter van 38 meter, een hoogte van 23.5 meter en weegt 1200 ton. De kosten bedroegen 600 miljoen Duitse Mark. De koepel heeft dagelijks zo’n 8.000 bezoekers.

We raken maar niet uitgekeken, steeds zien we weer iets nieuws; de weerspiegelingen in de trechter, het grote open gat bovenin wat samen met de spiegeltrechter fungeert als een ventilatie en bevochtigingsysteem voor het hele gebouw. De regeringszaal staat dus in open verbinding met de buitenlucht, zonder dat je daar nat of b.v. ijskoud wordt. Behalve een mooi, daarmee ook een slim ontwerp.
Tot slot nog een gemiste kans (weer eentje :-D). Het restaurant op het dak van de Rijksdag (Käfer) is een nieuwe Berlijnse favoriet. Je kunt de koepel bezichtigen zonder in de rij te hoeven staan. Daarna kun je in alle politieke symboliek van de Rijksdag van een maaltijd genieten. Met ontbijten die heten naar Chirac (croissants), Stoiber (Weisswurst met witbier) of Joschka Fischer (muesli en vruchten).De na-oorlogse verwoesting en schaarste in Berlijn is het thema van dit dakrestaurant. Op tafel liggen bakstenen en rozijnen (naar de ‘Rosinenbomber’ ten tijde van de blokkade) en het menu staat op een scherf. Er valt nog een heleboel op te zoeken en te ontdekken. We krijgen het nog druk die volgende keer…….!