Het Birmees is een onbegrijpelijke taal, compleet met rondingen, krullen en diverse extraatjes. Er is voor ons geen touw aan vast te knopen. In onze dagen hier in Yangon zijn we tot nu toe niet veel verder gekomen dan ‘mingalabar’ of ‘maingalapar’ als groet en een steeds opnieuw proberen van het Birmaanse woord voor dank je wel. In voor ons verstaanbare klanken en letters schrijf je het als: ‘kyaayyjuutainpartaal’. Spreek het echter niet uit zoals het hier staat, want dan begrijpt niemand er wat van. Het moet ongeveer klinken als ‘Kjeizutinbade’. Oef! Gelukkig spreken veel mensen hier redelijk tot goed engels en als het niet anders kan, kom je met een glimlach en een paar handgebaren ook een heel eind.

Na de pagode is het nu tijd om het eigenlijke leven in deze stad te gaan ontdekken. We hebben daarvoor een lijstje gemaakt, waarop de Bogyoke Markt, het Rangoon Tea House, de wijk daaromheen en als laatste de ‘circle train’ staan vermeld. Hopelijk hebben we tijd genoeg om al deze facetten naar behoren te beleven.

De markt – RK

De Bogyoke Aung San Market, zoals de markt tegenwoordig officieel heet, is als Scott Market in 1926 gebouwd tijdens de nadagen van het Britse bestuur. De overdekte markt, in het Pabedan district, werd genoemd naar mr. Gavin Scott, de gemeentecommissaris in die tijd. Meer algemeen wordt aangenomen (en misschien gewenst?) dat de markt is genoemd naar James George Scott, de man die voetbalsport introduceerde in Myanmar.

Op straat – RK

Na de onafhankelijkheid (1948) werd de markt hernoemd naar Bogyoke (generaal) Aung San, die door velen als de vader van de onafhankelijkheid wordt beschouwd. Van zijn drie kinderen is dochter Aung San Suu Kyi het bekendst. Het oude gedeelte van de markt is nog steeds gehuisvest in het oude koloniale gebouw compleet met klinkerstraatjes. Heerlijk om doorheen te dwalen op zoek naar wat er maar te koop is (en dat is veel). Afdingen is een must. Hoewel toeristisch, is het (nog) niet overweldigend druk en onaangenaam.

Dat geldt trouwens voor veel in Yangon. De stad is bezig met een inhaalslag en verandert snel. Hoewel voor velen waarschijnlijk meer dan wenselijk, is het vanuit een toeristisch oogpunt altijd jammer, want veel oorspronkelijkheid gaat in het proces verloren.

Tea leaf salad in RTH – RK 

Na het ‘shoppen’ strijken we neer in het Rangoon Tea House of RTH, niet ver van de Yangon River. De eigenaar, een Birmees opgegroeid in Londen, wilde een restaurant openen dat wanneer het in Londen zou staan, je het qua aanbod als authentiek Birmees zou ervaren. Maar gesitueerd in Yangon zou het restaurant qua uitstraling uit grote steden als Londen of New York kunnen komen. Dat is hem gelukt. Hij zegt zelf dat hij ‘gewone’ Birmaanse gerechten naar een hoger niveau heeft getild door gebruik te maken van ingrediënten van topkwaliteit in combinatie met een eigen twist. Dat gaan we proberen. We kiezen voor een variëteit aan ‘street food’ snacks aangevuld met de ‘signature dish’, de ‘tea leaf salad’. Heerlijk!!

Thee menu – IK

Eigenlijk zouden we, in een theehuis, thee moeten drinken. Aan keuze is er dan ook geen gebrek.  Naast de keuze tussen ‘hot or iced’ zijn, om het de klanten gemakkelijker te maken, de 16 verschillende  combinaties in een overzicht bijeen gebracht, waarbij het vooral gaat om de verhoudingen tussen ‘sweet black tea, evaporated milk & condensed milk’. Not completely our cup of tea 😉.

Uitgerust en tevreden beginnen we aan onze rondwandeling in de buurt. Het is inmiddels midden op de dag met een temperatuur van boven de 30 graden, maar het voelt niet onaangenaam. De straten zijn hier recht en staan haaks op elkaar. Het plan een stille getuige van een Brits koloniaal verleden. Het leven op straat vertelt een heel verhaal. De doorgang is vaak slechts 1 auto breed, omdat de rest van de straat gebruikt wordt als parkeerplaats voor allerhande voertuigen, straatverkoop, pop-up restaurantjes, spontane buurtgesprekken, spelletjes en alles wat je verder nog kunt verzinnen. Heel levendig.

Mensen leven op straat – RK 

We dwalen op ons gemak rond en vergapen ons aan alle nieuwe indrukken. Hier leeft iedereen op straat, hier ontdek je hoe mensen wonen, werken en leven. Ze zeggen dat het leven in Myanmar te vergelijken is met dat van Thailand vijftig jaar geleden. Daarover kunnen wij natuurlijk niet meepraten, maar je kunt je er iets bij voorstellen.

In afwachting van ….. – IK

Een andere manier om het leven van alledag te ervaren en te beleven is een rondrit met de ‘circular train’. Op het hoofdstation van Yangon horen we dat een rondrit op dit moment niet mogelijk is omdat de lijn verbeterd gaat worden. Ongeveer halverwege het traject zijn de werkzaamheden al begonnen, dus we kunnen tot dat punt en dan weer terug. Zo afgesproken betalen we onze 200 Myanmarese kyat (1€ = ongeveer 1.500 kyat) en kunnen we voor iets meer dan een dubbeltje ongeveer drie uur reizen. Hoever dat is in kilometers is niet belangrijk. Deze trein wordt vooral gebruikt door lokale mensen die of in de buitenwijken wonen en hun spullen verkopen in de stad of wonen in de stad en familie hebben op het platteland. Hoewel de toeristen deze trein ook hebben ontdekt, is de trein dusdanig lang dat je elkaar niet meer terug ziet. Je kijkt je ogen uit.

Verkoop in de trein – RK 

Op lange banken onder de open ramen zitten mensen gezellig dicht bij elkaar. Slippers op de grond en met de benen lekker in kleermakerszit maakt iedereen het zich gemakkelijk. Dit is met recht ‘life in the slow lane’. De trein stopt bij elk gehuchtje en overal stappen mensen in of uit, al dan niet vergezeld van hun koopwaar. Ondertussen bevolken de handelslui het middenpad. Vrouwen met manden op hun hoofd vol lekkers stoppen desgevraagd en gaan gemoedelijk op een eveneens meegebracht krukje zitten zodat ze gemakkelijk met de mand op schoot een maaltijd kunnen klaarmaken. Uit allerlei bakjes en zakjes worden ingrediënten verzameld, die vervolgens worden samengevoegd op een (plastic) schaaltje. Een paar stokjes erbij en het smikkelen kan beginnen. Na de maaltijd verdwijnt het schaaltje even zo vrolijk door het open raam.

In de trein – RK

Langs de lijn is het dan ook een grote vuilnisbelt. Ze hebben hier wat dat betreft nog een lange weg te gaan. Verder zien we waterverkopers, fruitverkopers en niet te vergeten de betelnoot verkopers.

Verkoop van betelnoot pakketjes – RK

Mannen met smoezelige bakjes waarin de bladeren liggen die gevuld worden met een ritueel aan snufjes en kwastjes om tenslotte tot een klein frommeltje gevouwen te worden. Het past precies in je holle kies (of je wangzak) en menigeen, zowel mannen als vrouwen, zie je hier serieus gebruik van maken. Het vruchtvlees van de betelnoot (zaden van de betelpalm) wordt samen met gebrande kalk en/of met toevoeging van tabak en bepaalde kruiden gekauwd. Om de bittere smaak te verzachten kun je nog een beetje honing of iets anders zoet toevoegen. Misschien heeft elke verkoper wel een eigen speciaal ingrediënt voor zijn kauwpakketje? Speeksel en kalk zorgen voor een snelle opname van de verslavende stof areciline, waardoor je je prettig gaat voelen. Terwijl wij aandachtig toekijken hoe het een en ander wordt bereid, lachen slechte gebitten met rode tanden ons vrolijk toe. Ook eens proberen? Toch maar niet, wij zijn niet zo gecharmeerd van een rode mond met rode inhoud. Bovendien is het erg slecht voor je gebit, kun je er misselijk van worden of buikloop van krijgen en is de kans op hartkloppingen vergroot. Dit zijn nog maar de mindere bijwerkingen. Het genotsgevoel moet wel behoorlijk zijn of geeft het de mens gewoon wat te doen tijdens de sociale onderonsjes?

Terug in Yangon hebben we de beleving beleefd. We hebben ons ondergedompeld in de lokale cultuur en hebben ons grote glas (lokaal) bier op en top verdiend.