We zijn in Cambodja of Kampuchea, zoals de ‘locals’ hun land zelf graag noemen. Kampuchea is afgeleid van Kambu-ja wat letterlijk ‘zij die geboren zijn door Kambu’ betekent. Volgens de legende was Kambu Swayambhuva van oorsprong een Indiase prins. Hij trok ver naar het oosten en kwam uiteindelijk in een gebied met veel oerwoud terecht, waar een Naga koning regeerde. De Naga’s is een verzamelnaam voor verschillende stammen die hoofdzakelijk in noordoost India en noordwest Burma (Myanmar) wonen, dus wat deze koning nu precies in Cambodja deed is onbekend. De Naga stammen staan vooral bekend als koppensnellers, waarna ze de hoofden bewaarden als trofee, zelfs tot 1969 aan toe! Terug naar prins Kambu. Hij versloeg de Naga koning en trouwde de prinses, Mera. Zij zou als beloning aan hem zijn gegeven door Shiva. Samen ontwikkelden ze het overwonnen gebied tot een vruchtbaar en florerend land. Kambu wordt daarmee gezien als de grondlegger van Cambodja en wie wil nu niet afstammen van een held?!
De combinatie Kambu en Mera schijnt ook de oorsprong te zijn voor de naam ‘Khmer’.
In het jaar 802 verklaarde Jayavarman II zichzelf tot koning. Hiermee begon het Khmer-rijk of Angkor-rijk (Kambuja-desa), dat meer dan 600 jaar van grote bloei kende met als machtscentrum het westen van het huidige Cambodja. Tot de 13e eeuw was Angkor zelfs het machtigste en welvarendste rijk in zuidoost Azië, waarvan, volgens de berichten, de techniek, kunst en architectuur ongeëvenaard was. In deze periode werd o.a de nu wereldberoemde Angkor Wat gebouwd; ‘een tempel met afmetingen die ook tegenwoordig nog ontzag wekken’. Het Angkor-rijk (Angkor komt van ‘nagara’, wat ‘heilige stad’ betekent) heeft vele grote koningen gekend, die elk hun eigen stempel op het rijk hebben gedrukt. Uiteraard moest alles grootser en mooier tijdens elk volgend regime :).
Eén van de belangrijkste koningen was Suryavarman II (1113-1150). Hij is vooral bekend als de bouwer van Angkor Wat, een tempel aan Vishnu gewijd en niet, zoals gebruikelijk, aan Shiva (prinses Mera was immers door Shiva aan Kambu gegeven). De tempel is naar het westen gericht i.p.v. naar het oosten, mogelijk omdat Vishnu met het westen wordt geassocieerd. Angkor Wat (tempelstad of stad der tempels) wordt met zijn oppervlakte van 1.6 km2 gezien als het grootste religieuze monument ter wereld. In feite bevat de hele Angkor stad een grotere hoeveelheid steen dan alle Egyptische piramides samen, met een gebied groter dan modern Parijs. Met recht een knap staaltje werk!
Het is ontworpen om de berg Meroe voor te stellen. Door de hele geschiedenis heen en in vele culturen worden bergen gezien als heilige plaatsen, waar goden en mensen elkaar kunnen treffen. Vaak geloofde men letterlijk dat de top van een berg de woning van de goden was en daarmee werd de klim naar boven een bedevaart naar het goddelijke.
De vijf torens symboliseren de vijf toppen van de berg en de muren en de slotgracht symboliseren de omringende bergketens en oceaan.
Daar staan we dan, oog in oog met een eigentijds wereldwonder. Een lange toegangsweg voert ons naar de toegangspoort, waarna een nog langer pad ons richting eigenlijke tempel leidt. Angkor Wat is eigenlijk een stad die een tempel is geworden. De buitenmuur omringd een gebied van maar liefst 820.000 m2 en bevatte oorspronkelijk naast de tempel ook het koninklijk paleis en alles wat daarbij hoort. Omdat deze echter van bederfelijke materialen en niet van steen waren gebouwd is er weinig anders dan stof en wat restanten van wegen die de fantasie moeten prikkelen overgebleven. De natuur heeft het land weer tot zich genomen.
De slotgracht, ruim 200 meter breed, is compleet met de hand gegraven. Hoe diep de gracht is staat nergens beschreven, maar meer dan mens-diep lijkt me toch wel een vereiste voor het tegenhouden van een vijandelijke aanval. De hoeveelheid mensen die aan dit project gewerkt moeten hebben, is haast onvoorstelbaar! Alhoewel….. volgens een legende werd de bouw van Angkor Wat bevolen door Indra (god van oorlog, hemel, onweer en regen) om zijn zoon een paleis te geven. De tempel zou zelfs in één nacht gebouwd zijn!!
Binnen in het tempelcomplex zijn overal houten trapjes en opstapjes gemaakt om gemakkelijker van het ene hof in het andere te komen. Zo kom ik beslist ruim aan mijn stappen en trappen! De grote bekkens staan droog. Waarschijnlijk heeft dat vroeger deel uitgemaakt van de watervoorziening voor het hele complex? Op de muren veel devas (devata is een hindoe begrip voor godheid) en veel jonge monniken die de zandstenen muren een onverwacht feestelijk tintje geven met hun oranje gewaden.
De hele tempel wordt vooral als bijzonder beschouwd juist door de vele devas die de muren versieren, evenals de uitgebreid bas-reliëfs. Er worden vooral episodes uit de Ramayana en de Mahabharata uitgebeeld. Van oorsprong dus een hindoe tempel, maar langzaamaan is het getransformeerd tot een boeddhistisch bolwerk. Suryavarman II schijnt er uiteindelijk zijn praalgraf van te hebben gemaakt, al heb ik geen verwijzing daaraan in het eigenlijke complex kunnen ontdekken. Al met al hebben we veel gezien en waarschijnlijk nog veel meer niet gezien. We moeten nog maar eens terug naar dit symbool van Cambodja. Tenslotte staat deze tempel niet voor niets op hun nationale vlag!
OP REIS 