Maand: februari 2018

Gong Xi Fa Cai! Gelukkig (Chinees) Nieuwjaar. Met deze wens ruilen we op 16 februari dit jaar de Yin-energie van de haan in voor de Yang van de hond. Wat houdt dit eigenlijk allemaal in en wat is de achtergrond van de Chinese dierenriem? 

Zoals je waarschijnlijk wel weet begint het Chinese jaar, afhankelijk van de stand van de maan, ergens in januari of februari. Zowel in de westerse als in de Chinese astrologie wordt gebruik gemaakt van twaalf dierenriemtekens, maar daar houdt elke vergelijking op. Bij ‘ons’ is elke maand een ander teken aan de beurt, bij de Chinezen is er een teken per jaar. Daarnaast houden ze in de Chinese astrologie ook rekening met Yin en Yang. In de even jaren domineert het Yang-element, dat staat voor mannelijkheid en helderheid, terwijl tijdens de oneven jaren de Yin-waarden, die samengaan met het vrouwelijke, het aardse, de duisternis enz. overheersen. Tot slot maakt de Chinese astrologie ook nog gebruik van de vijf elementen: hout, vuur, aarde, metaal en water. Al met al ietwat gecompliceerder dan  in de westerse wereld, want alles heeft uiteraard een eigen betekenis en heeft invloed op het geheel, het samenspel.

Aan de indeling van de Chinese dierenriem is trouwens een legende verbonden. Zo wordt verteld dat de Jade-keizer (de oppergod in het taoïsme) zijn verjaardag (Chinees Nieuwjaar) wilde vieren met het bepalen van de twaalf tekens voor de dierenriem. Hij vroeg alle dieren op aarde mee te doen aan een wedstrijd. Degene die als eerste de rivier zou oversteken om de poorten van de hemel te bereiken, zou beloond worden door het eerste teken te worden, de tweede het tweede teken enz. In die tijd waren de kat en de rat nog goede vrienden. Toen zij het nieuws hoorden, vond de kat dat ze de volgende ochtend vroeg op stap moesten gaan om niet te laat te komen, waarop de rat beloofde zijn vriend op tijd wakker te maken. In zijn enthousiasme vergat de rat echter zijn belofte en vertrok hij alleen. Onderweg kwam hij vele andere dieren tegen, allemaal sneller dan hij. De rat wist de os te overtuigen om op zijn rug mee te rijden in ruil voor gezang tijdens de reis. Het plan lukte, de os arriveerde inderdaad als eerste, maar de rat wist op het laatste moment alsnog voor te dringen en werd daarmee dus de eerste op de Chinese dierenriem. De os werd de tweede. Het derde teken werd de tijger, die meer moeite had gehad om tegen de stroom in te zwemmen. Vervolgens arriveerde het konijn (of de haas). Voor hem was het onmogelijk geweest om tegen de stroom van de rivier in te zwemmen. Hij moest zich behelpen met het springen van steen naar steen of andere, drijvende, voorwerpen in het water. Als vijfde vloog de draak binnen. Op de vraag van de keizer waarom hij zo laat aankwam terwijl hij kon vliegen, antwoordde de vriendelijke draak dat hij eerst regen had gemaakt om alle dieren onderweg van drinkwater te voorzien. Als volgende kwam het paard. Bijna bij het eindpunt wist de slang zich van het voorbeen van het paard los te maken en net voor hem de finishlijn te bereiken. De geit, de haan en de aap hadden samen een vlot gebouwd om de rivier over te steken en werden daarmee respectievelijk de nummers acht, negen en tien. Als elfde was daar de hond. Hij had zich eerst uitgebreid  gewassen in het schone water van de rivier, vandaar zijn late aankomst. Tenslotte, na een lange slaappauze en een uitgebreid maal, stapte het varken (of de beer) over de finishlijn, waarmee de dierenriem compleet was. De kat komt in het verhaal veel te laat. Of hij zich nu verslapen heeft of toch door de rat van de rug van de os in de rivier is geduwd, alle plaatsen in de zodiak zijn al vergeven. Vanaf die dag zijn  de kat en de rat daarom gezworen vijanden. Zo is het gekomen…… Een variant op dit verhaal is dat Boeddha, voor hij van de aarde vertrok, alle dieren tot zich riep. Er kwamen echter maar twaalf dieren opdagen, die hij beloonde voor hun komst door elk jaar naar één van hen te noemen.

Volgens de bijbehorende astrologie zeggen je geboortejaar en daarmee je geboorte dier veel over je persoonlijkheid, je karakter eigenschappen. Je ‘eigen’ jaren (elke twaalf jaar) zijn jaren voor  belangrijke of bijzondere beslissingen, zoals trouwen, een eigen bedrijf stichten of het kopen van een huis. Hoewel elk dier eens in de twaalf jaar op de voorgrond staat, is de totale zodiak cyclus zestig jaar door het effect van de vijf elementen. Elke cyclus begint traditioneel met het groene jaar (=hout) van de rat. De huidige cyclus is gestart in 1984 en dit jaar is, voor het eerst sinds 1958, het jaar van de aarde hond. Om het allemaal nog ingewikkelder te maken zijn aan alle elementen kleuren verbonden en zijn ze elk gerelateerd aan een windrichting en een planeet. Hoe is dat alles te vertalen in de praktijk?

Neem mijzelf als voorbeeld. Geboren tweede helft 1960 betekent geboren in het jaar van de rat. Volgens de Chinese dierenriem zijn aan de rat de volgende eigenschappen toegekend: charmant, slim, economisch, efficiënt, diplomatiek, flexibel, maar ook stiekem, opportunistisch, verkwistend en op eigen gewin uit. 1960 is een even jaar, een Yang jaar. Volgens de Chinese filosofie is niets in het universum volledig yin of volledig yang. Wanneer je door het midden van de cirkel van het yin-yangsymbool een verticale lijn tekent, dan zie je dat in de ene waarde ook de andere aanwezig is; de halve cirkels die ontstaan tonen in yin yang en in yang yin. De twee stippen geven aan dat het ene het begin is van het andere, dat yang het begin is van yin en yin het begin van yang. Logisch toch? Bovendien betekent yin ook de donkere zijde van de heuvel, en yang de lichte zijde. Betekent dat dan dat we nu een ‘licht’ jaar ingaan?

Dan ‘mijn’ element……het element van mijn geboortejaar is metaal, maar ik ben een waterdier. Help! De Chinezen geloven dat alles bestaat uit een combinatie van de vijf  elementen, maar dat er één element is wat overheerst. Elk jaar heeft een dominant element en ook elk dier heeft een natuurlijk overheersend element. Het element van je geboortejaar overheerst en beïnvloedt echter het element van je jaardier. Sommige elementen gaan goed samen, andere werken elkaar juist tegen. Er zijn wel aardejaren maar geen aardetekens! Een rat kan dus b.v. wel in een aardejaar geboren zijn, maar zal altijd een waterdier blijven. 🙂 Metaal staat voor resoluut & onafhankelijk en water voor gevoel & idealen. Metaal en water stimuleren elkaar, ‘want emmers van metaal vervoeren het water’. Top.

Riepko dan? Volgens de dierenriem is het ook belangrijk om te constateren of je wel ‘compatible’ bent met je partner. Riepko is geboren in een ‘yin (yes!)-aarde-varken’ jaar en het varken blijkt ook een waterdier te zijn. Helaas voor hem werken zijn elementen elkaar tegen of in elk geval domineert aarde over water, want aarde maakt water tot modder. Aarde betekent gedisciplineerd & behoudend en hoewel aarde water domineert, stimuleert het metaal. Kan dat ook overdrachtelijk? Ik voel me zeker gestimuleerd :). Eigenschappen van het varken: tolerant, begrijpend, sensueel, geestdriftig, aardig, sympathiek en waarheidsgetrouw, maar ook driftig, kleinzielig, lui. Herkenbaar?

Vlak voor het Chinese Nieuwjaar is het gebruikelijk dat je je schulden betaalt, je nieuwe kleren koopt en dat je je huis schoonmaakt. Je maakt je klaar om weer met een schone lei te beginnen. Het heeft wel iets van onze goede voornemens…. met dat verschil dat ze nu vooraf gedaan worden en dus klaar (of af) zijn voor de nieuwe start. Het Chinese Nieuwjaar wordt wel gezien als de tijd van de grootste menselijke migratie. Chinezen over de hele wereld  (rond drie miljard mensen !! waren op reis in China in 2017) keren terug naar huis om op nieuwjaarsavond met het avondeten bij hun familie te zijn.

Bij een groot familiemaal worden de goden geëerd en geven mensen elkaar, in rood papier ingepakte, cadeaus. Tevens wordt er in rood verpakt vuurwerk afgestoken. Al deze gebruiken vinden hun oorsprong in de legende van Nian, een mens-etend prooidier uit het oude China, wat ongemerkt je huis kon binnendringen. De Chinezen leerden al snel dat Nian gevoelig was voor de kleur rood en voor lawaai. Zij werd dus verdreven met explosies, vuurwerk en heel veel rood in en rondom het huis.

Happy Chinese New Year!!

 

 

Love it or hate it…… Valentijnsdag wordt gevierd in heel veel landen over de hele wereld, maar deze dag kent in de verschillende landen andere vormen van viering of beleving. Zo wordt Valentijnsdag b.v. gezien als een ongeluksdag in Duitsland omdat het de geboortedag is van Judas, de verrader van Christus. In vele Afrikaanse landen heeft 14 februari ook een negatieve bijklank. Vanwege de groeiende aids-problematiek wordt de dag van de liefde daar inmiddels gezien als ‘de dag van de onveilige seks’. Niet echt iets om te vieren.

Valentijnsdag is zelfs verboden in landen als Maleisië, Indonesië, Pakistan, Saudi-Arabië, Iran en Rusland. Hier kan het vieren van de dag zware straffen tot gevolg hebben, omdat deze dag, en alles wat erbij hoort, wordt gezien als een (verwerpelijke) uiting van westerse decadentie. Misschien zit er een kern van waarheid in, maar waar het in essentie echter allemaal om draait is dat we met Valentijn vertellen wat we voor elkaar voelen, we elkaar de liefde verklaren, we anonieme liefdesberichten versturen en dat er nieuwe liefdes ontstaan. Met andere woorden het is dag waarin de liefde op de voorgrond staat! Daar kan toch niets mis mee zijn? Toegegeven de liefde hoeft niet verbonden te zijn aan één specifieke dag, maar het heeft tegelijkertijd ook iets speciaals om even bewust stil te staan bij alles wat je lief hebt en daar is zo’n specifieke dag, zonder commercie, een uitgelezen gelegenheid voor.

Er zijn vele verhalen omtrent het ontstaan van Valentijnsdag. In de 18e eeuw werd gedacht dat de dag werd ingesteld ter vervanging van Lupercalia, een oud vruchtbaarheidsfeest. Lupercalia was een belangrijk feest voor de Romeinen en werd op 15 februari gevierd ter ere van Juno, beschermgodin van de vrouw en het huwelijk, en Pan, god van de natuur. Het was een feest waar ongehuwden gekoppeld werden. In een kom werden de namen van alle ongehuwde vrouwen gegooid, waarop de ongehuwde mannen hier een naam uit konden halen. Tijdens het feest waren deze mensen dan aan elkaar gekoppeld. De kerk verbood dit heidense gebruik (zoals zo vele andere) en verving het door iets anders, Valentijnsdag. In Brazilië vindt vandaag de dag nog steeds een variant van dit feest plaats. Weliswaar niet op veertien februari, deze datum valt tijdens het Braziliaanse carnaval, maar op twaalf juni, de sterfdag van de heilige Antonius van Padua en de beschermheilige van alle verliefde stellen. Op de avond van elf juni doen vrijgezelle vrouwen een paar opgevouwen briefjes met namen van mannen in een pot. Op 12 juni trek je een briefje en de man die erop staat, wordt je toekomstige echtgenoot. Zou het werken? Geloof wordt wel eens gekscherend de kracht van de suggestie genoemd. Wanneer je iets sterk genoeg  gelooft komt het vast en zeker uit, toch?

Een ander verhaal vertelt over een Franse graaf die in de 15e eeuw gevangen was genomen door de Engelsen. Hij schreef zijn vrouw gedichten en liefdesbrieven die hij ‘valentines’ noemde. Volgens de ‘weetjes’ site worden er ieder jaar zo’n 192 miljoen (misschien ondertussen wel meer :)) valentijnskaarten verstuurd, waarvan er in Nederland rond de dertig miljoen…..inclusief emails, sms en whats-app, want je moet wel met de tijd meegaan, nietwaar? 

Er is ook een verhaal over vogels en voortplanting. Omstreeks 14 februari beginnen de vogels met paren. Geoffrey Chancer (belangrijk schrijver uit de Engelse literatuur) schreef:  ‘want het was op Sint Valentijnsdag, dat elke vogel een partner kiest.’ Een paralel naar de mens is gemakkelijk te leggen. Trouwens volgens een oud bijgeloof kan het soort vogel dat je te zien krijgt op Valentijnsdag de persoonlijkheid van je toekomstige echtgenoot voorspellen. Spannend! Nu maar hopen dat je een distelvink spot (goed voor een miljonair) of een roodborstje (voor een man die de misdaad bestrijdt) en geen kruisbek (twistzieke man), een spreeuw (arme man) of, helemaal vreselijk, een uil, hetgeen betekent dat je een oude vrijster zult worden. Het zien van duiven op Valentijnsdag zegt daarentegen niets over het soort man waarmee je zult trouwen, maar het is wel een voorbode voor een lang en gelukkig huwelijk. Geef mij maar een duif ;-D.

Het meest bekende verhaal is natuurlijk dat Valentijnsdag waarschijnlijk is vernoemd naar de bisschop Valentinus. In de derde eeuw na Christus was Valentinus een rebelse priester die in het geheim soldaten met hun geliefde liet trouwen, wat keizer Claudius II ten stelligste verbood in de veronderstelling dat getrouwde mannen slechte(re) soldaten waren. Uiteindelijk werd hij betrapt en om die reden ook geëxecuteerd. Op 14 februari, jawel! Een mooi aanvullend verhaal (zonder enige historische basis) is dat Valentinus op de vooravond van zijn executie zelf zijn eerste ‘valentijnskaart’ zou hebben geschreven aan de blinde dochter van Asterius (stadhouder van Rome), getekend ‘Van jouw Valentijn’. Toen de dochter de brief ontving, kon ze weer zien en het briefje lezen. Later werd Valentinus heilig verklaard door de kerk en werd 14 februari uitgeroepen als feestdag: dag van de liefde.

Het is een haast sprookjesachtige liefde die in Irak gevierd wordt. De Koerden versieren de 14e appels met kruidnagels om te zorgen dat ze niet vergaan. De appel zorgt zo voor een lange en vruchtbare liefde. In Nederland kiezen we liever bloemen dan appels en ook in Thailand staan bloemen, en dan vooral rozen, hoog aangeschreven. De kleur van de rozen ligt echter erg gevoelig. Rode rozen zijn het ultieme symbool van de liefde maar wat doe je wanneer die zijn uitverkocht? Koop geen gele rozen en geef al helemaal géén witte rozen aan een geliefde die jonger is dan jij. De kleur wit geef je aan iemand die ouder is dan jijzelf. Op gele rozen heerst ook een taboe: die kleur is alleen voorbehouden aan het koninklijk huis.

Volgens één van de Engelse kranten hier is de lotusbloem een veel geschiktere bloem voor de liefde, want lotusbloemen hebben in elke cultuur een symbolische betekenis. De oude Egyptenaren geloofden b.v. dat de lotus een wedergeboorte symboliseert. Dus als je  relatie weer een frisse start kan gebruiken, symboliseer het met een lotusbloem. In het Boeddhisme is een lotus puur en trouw oftewel de bloem staat symbool voor zuiverheid en verlichting. Hoewel de bloem groeit in moerassige wateren blijft er nooit water en modder aan de bloem plakken: de bloem zuivert zichzelf doordat de bladeren viezigheid afstoten. Een lotus is daarmee dus een perfect symbool voor de relatie die figuurlijk de modder weet af te stoten en de zuiverheid weet te behouden. In het Hindoeïsme staat de bloem voor welvaart, vrede, eeuwigheid, schoonheid en vruchtbaarheid en de Chinezen geloven ze dat de lotusbloem de vrouwelijkheid in alle dingen representeert, samen met vrede, volmaaktheid en lieflijkheid van de geest. Speciaal de rode lotusbloem wordt geassocieerd met liefde en hartstocht, maar ook met groei, trouw en vriendschap. Kortom: verruil je boeket met rozen voor een mooie lotusbloem. Een gat in de markt in ons land misschien?

Naast bloemen is er eten. Wanneer Thai elkaar de liefde willen tonen gaan ze lekker uit eten. Eten is in Thailand sowieso een sociale aangelegenheid maar op dit soort dagen maken ze er iets speciaals van, dan nemen ze meer de tijd en ontspannen ze zich langer onder het genot van een maaltijd. Liefde is immers ook ‘quality time’ voor elkaar?

Een andere Engelstalige krant laat weten dat Thailand ook dit jaar haar naam heeft waargemaakt als land waar tijdens ‘de moderne traditie van Valentijnsdag duizenden paren hun huwelijk hebben laten registreren ten overstaan van vreugdevolle getuigen’. De krant schrijft verder dat zich in Bangkok al vroeg in de ochtend honderden stellen hadden verzameld voor districtskantoren met namen als ‘liefdesdistrict’ of ‘district van de eerlijkheid’ om met elkaar te kunnen trouwen. In Pattaya trouwden 99 stellen op een olifant, waarop deze grote bruiloftsstoet in optocht paradeerde langs het Thaise Versailles aldaar. In Sisaket (Isaan) werden 49 koppels getrouwd in een groot evenement getiteld ‘dromerige bruiloft in het eerste zonlicht van drie landen’ (Cambodja, Laos, Thailand). Om zich bij de vreugde van Valentijn aan te sluiten, deelde de politie in Khon Kaen en Sakhon Nakhon (beiden Isaan) rozen en hartvormige snoepjes uit in plaats van bekeuringen, maar dat alleen op de dag van de liefde. Wie zegt dat romantiek niet meer bestaat? 😉

De commercie mikt hier tegenwoordig (misschien wel overal?) vooral op de jeugd. Het blijkt dat jongeren tot 25 jaar de meeste cadeautjes kopen voor hun geliefde. Vanaf 55 jaar krijgt het enthousiasme voor Valentijnsdag een ferme deuk. Slechts 1 op de 10 koppels  geeft toe nog iets voor elkaar te kopen. Een bizar gegeven is dat een Valentijn cadeau meestal door vrouwen wordt gekocht, ook dikwijls voor henzelf. Een beetje aandacht voor jezelf kan zeker geen kwaad, maar een ultiem romantisch gebaar zoals dat van Shah Jahan voor zijn vrouw Mumtaz Mahal zet je toch aan het denken.

Mocht je door dit alles nog steeds niet overtuigd zijn van het  ‘nut’ of het effect van Valentijnsdag, bedenk dan dat zoenen een probaat middel is tegen stress. Het kalmeert je gedachten en brengt je tot rust. Dus het advies na een drukke werkdag is zoenen! Je verbrandt daarbij ook nog eens ongeveer zeven calorieën per minuut ;). Ga je voor een echte ‘work-out’: de langste kus-marathon staat op naam van een stel uit Florida, hun record schijnt een vijf en halve dag innige omhelzing te zijn……

Zou het echt zo zijn dat er zonder romantiek van liefde geen sprake is (John Greshoff, Nederlands schrijver 1888-1971) of moeten we gewoon maar aannemen dat ‘love is a song that never ends’? De waarheid ligt vast ergens in het midden en zal voor iedereen anders zijn. Persoonlijk houd ik wel van een vleugje romantiek….… once upon a dream……. en houd ik me vast aan de spreuk ‘enjoy the little things in life for one day you’ll look back and realize they were the big things.’ Spaarzame romantische uitspattingen horen daarbij!