THEWET PIER

Ongeveer eens per maand gaat de Bangkok Photographers Group (BPG) op stap. De scouts zetten een wandeling uit met interessante onderdelen en op de uitgekozen dag volgen vele amateur fotografen in hun voetstappen om juist die foto te schieten die het verschil moet maken :). Hoe ze steeds aan verrassende wandelingen komen? Volgens één van de organisatoren is het een kwestie van wandelen, veel wandelen. Volgens hem is elke wandeling in Bangkok de moeite waard, want er is altijd en overal wel iets te zien wat vastgelegd kan worden. Want zo zegt hij: ‘photography is the only language that can be understood everywhere around the world.’ Toch is, volgens hem, lang niet elke tocht geschikt voor de groep. Een echte ‘photowalk’ moet compact zijn en van het ene onderwerp naar het andere lopen zonder al te grote ‘gaten’ ertussen. De fotograaf van vandaag houdt van actie en wil graag onmiddellijke vervulling van zijn wensen :-D.

Het is vandaag de 50e toer en dat lijkt mij een uitermate geschikt getal om in te stappen en mee te doen, al zie ik er wel een beetje tegen op. Zoveel mensen, drie uur lang, heel erg warm……..zijn zomaar een paar bedenkingen die in me op komen. Aan de andere kant moet je af en toe ook eens een uitdaging aangaan en je grenzen verleggen, toch?

vrouwtje.jpg

Daar staan we dus, om acht uur ’s ochtends op de Thewet Pier. Alle steigers (tha in Thai) langs de Chao Phraya rivier zijn duidelijk gemarkeerd, zowel in het engels als in het thai. De centrale pier (waar wij ook opgestapt zijn) is Tha Sathorn en ligt vlakbij het Taksin skytrain station. Het openbaar vervoer is in Bangkok heel goed geregeld! Onze bootreis bedraagt maar liefst ruim een half uur. Het is echter heerlijk varen zo vroeg in de ochtend met de eerste zonnestralen op je gezicht en tegelijkertijd de afkoeling van een zacht briesje. De lucht is zelfs een beetje blauw! Om ons heen meerdere enthousiastelingen gewapend met een assortiment aan fotocamera’s. Je krijgt haast een beetje een ‘schoolreisjes gevoel’.

Als wij van de boot stappen maakt de al aanwezige groep net aanstalten om te vertrekken. De eerste stop is uiteraard voor de groepsfoto, aan alles is gedacht ;). Volgens Dennie (de ‘hoofdorganisator’) zijn we met 61 mensen en het valt dan ook niet mee om iedereen een beetje fatsoenlijk in beeld te krijgen.

foto.jpg

Terwijl we een zijkanaal van de Chao Phraya oversteken stort de groep zich op de eerste bezienswaardigheden. Het arme visvrouwtje weet vast niet wat haar overkomt. Ik sta er ook wat lamgeslagen naar te kijken. Moet je je nu brutaalweg in het gewoel storten, moet je rustig je beurt afwachten en daarmee het risico lopen de rest van de groep kwijt te raken of moet je dit onderwerp maar helemaal vergeten? Zou het zo zijn als Cees Buddingh (Nederlands dichter en prozaïst) beweerde: ‘de meeste mensen die menen van schilderkunst (lees hier fotografie) te houden, houden alleen maar van plaatsjes kijken’ of doe ik daarmee de groep in haar geheel tekort? Ik merk in elk geval een zekere gêne bij mezelf en moet dat waarschijnlijk overwinnen, want de ‘onderwerpen’ zelf lijken er geen problemen mee te hebben.

_DSF1071-bewerkt-bewerkt.jpg

Een smal kronkelpaadje achter langs de huizen leidt ons verder naar Wat Thewarat Kunchorn Worawihan. Een hele mondvol voor een ‘third grade royal temple’, wat dat dan ook moge inhouden. Deze tempel is niet echt bekend en is volgens het internet ook amper de moeite waard om te bezoeken. Maar goed, dat is afgezet tegen de grote broers als Wat Pho en de tempel van het Koninklijk Paleis….. Hier geldt absoluut de regel van Johan Cruijff: ‘je gaat het pas zien als je het doorhebt!’

De groep waaiert voorzichtig uiteen. Je ziet duidelijk de verschillen tussen de ervaren rotten en de naïeve beginners. Iedereen wil in z’n hart graag de enige zijn die iets bijzonders opmerkt en vastlegt, maar dat is, volgens mij, naast het hebben van oog voor ook een beetje een kwestie van geluk en ervaring. Ik leer dat je de tijd moet nemen, rustig moet wandelen (heel handig in mijn situatie :)) en uiteraard je ogen goed de kost moet geven. Het zijn vaak de onverwachte invalshoeken, de net unieke val van het licht of juist net die ene blik of houding die een foto boven het maaigras doet uitsteken. Helaas doet deze tempel dat voor mij niet.

markt.jpg

Even verderop ligt de Thewet Market, ‘an authentic neighborhood wet market; pungent and colorful.’ Grotendeels overdekt is het overvol met stalletjes met verse groenten, talloze chili variëteiten, stukken rauw vlees die aan grote haken naar beneden bungelen en vooral veel nog levende vissen. Deze vissen leven nog (net) en er wordt bepaald niet zachtzinnig met hen omgegaan. Het is de bedoeling dat je zo’n vis (vaak een lange glibberige aal) kunt kopen om hem daarna weer vrij te laten in de rivier. Dus als je een klein beetje geluk nodig hebt………

InekeRiepko Krijthe42-Edit-bewerkt.jpg

Eén van de fotografen vertelt later dat de visverkoopster zijn Thaise vriendin had gevraagd een vis te kopen om vrij te laten tere ere van Visakha Bucha (belangrijke Boeddhistische feestdag waarop drie belangrijke gebeurtenissen in het leven van Boeddha plaatsvonden, namelijk de geboorte, de verlichting en het overlijden). De vriendin schudde, als antwoord, ontkennend haar hoofd, waarop de verkoopster de vis met een knuppel begon te slaan. Schaterend riep haar vriend tegen zijn buurman: ’fun morning’, die daarop meteen terugkwam met een laconiek: ‘now you will be reborn as a fish!’ Humor op de werkplaats!
Op de markt heb ik mijn (foto)slag geslagen! Vele foto’s, vele frustraties en uren van ‘post processing’ later zijn er toch een paar foto’s die (voorlopig) de moeite waard zijn als herinnering, als eerbetoon aan deze foto expeditie. Ik heb net gelezen dat je eerste 1000 foto’s (ben ik daar al) je slechtste foto’s zijn. Deze kun je na een paar maanden allemaal wel verwijderen, voordat je je echt gaat focussen op de ‘National Geographic postion you’ve always wanted.’ De droom van elke fotograaf? Hoe dan ook, zo’n ontdekkingstocht smaakt naar meer, dus zoals Dennie en zijn vrouw DK altijd roepen: ’lets keep going places together!!!’

 

KHMER-RIJK

In het hele Angkor-rijk van vroeger staan veel, heel veel tempels. Als je daar behoefte aan hebt kun je dagen vullen met het bezichtigen van belangrijke en minder belangrijke exemplaren, totdat je door de bomen het bos niet meer ziet. Wij proberen om, naast de absolute topper Angkor Wat, nog een aantal andere hoogtepunten in ons programma op te nemen zonder totaal ‘tempelmoe’ te worden. Onze keuze valt daarbij op de tempels Angkor Thom, Banteay Srei en Preah Khan. Ondanks dat onze chauffeur ons probeert te overtuigen om toch ook andere tempels aan te doen, want we komen er immers toch vlak langs, houden we voet bij stuk. Cambodja en in het bijzonder Siem Reap is vast meer dan tempels alleen.

Riepko.Krijthe1-9.jpg

Preah Khan is in 1191 gebouwd en is één van de weinige tempels waar praktisch niets aan gedaan is sinds haar vondst in 1860. De natuur probeert de tempel onderdeel te maken van het landschap. Overal kronkelen wortels. Struiken en bomen lijken de muren in een wurggreep te houden, terwijl diezelfde muren ondersteund moeten worden door constructies, door mensenhanden gemaakt, om ze voor instorten te behoeden.

_DSF1016-2.jpg

Zoals gebruikelijk hier ook veel Chinezen, Japanners en Koreanen die elkaar onuitputtelijk in allerlei poses portretteren. Op zich een grappig fenomeen, zolang ze zich tenminste bescheiden opstellen :). Vooral Chinezen schijnen dit woord niet te kennen……

_DSF1008-2.jpg

Banteay Srei ligt het verst weg. De tocht erheen voert door het binnenland waar het er overal dor en droog uitziet. Het is dat veel groene bomen en struiken een frisse uitstraling geven, maar de grond is echt kurkdroog en stoffig. Ook hier heerst een enorm watertekort. Eigenlijk zouden de boeren met het planten van de rijst moeten beginnen, maar de regering heeft gevraagd of ze dat misschien twee weken willen uitstellen. Half mei moeten de regens beginnen en daar is alle hoop op gevestigd.

Riepko.Krijthe1-7.jpg

Deze tempel (uit 967) is beroemd om zijn wandversierselen. In het roze zandsteen zijn talloze gedetailleerde versieringen gemaakt, die, volgens mijn bronnen, worden gerekend tot de beste voorbeelden van de klassieke Khmer architectuur.

Riepko.Krijthe1-6.jpg

Bijzonder is dat deze tempel niet door een koning maar door een dienaar gemaakt is. Gewoonlijk stond er onder de koning een grote laag van bestuurders en beambten. Deze functies waren vaak erfelijk en bleven daarmee in handen van machtige families. Hun rol kon, zeker onder een zwakke koning, aanzienlijk zijn. Gedurende sommige perioden waren
dergelijke beambten machtig genoeg om zelf tempels te bouwen, waarvan dit er dus eentje is. Gebouwd door een beambte die zichzelf de goeroe van de koning noemde.

Angkor Thom (the great city) tenslotte is de antieke hoofdstad en tevens laatste grote stad van het Khmer-rijk. Uit India waren brahmanisme, vaishnavisme, shaivisme en mahayana boeddhisme overgekomen naar zuidoost Azië. Vaak was het de god van de koning waaraan zijn onderdanen zich verbonden. Meestal was dit Shiva, die waarschijnlijk zo populair was omdat hij met de aarde in verband werd gebracht. In een op landbouw gerichte gemeenschap is de aarde van groot belang! Samen met zijn vrouw Uma zorgden Shiva en de koning (die werd gezien als zijn sterfelijke gelijkenis) voor de vruchtbaarheid van de aarde en regenval. De koning bevestigde zijn speciale band met de goden door zijn bouwprogramma. Koning Jayavarman VII bouwde zijn nieuwe hoofdstad na zijn machtsovername in 1177.

_DSF0990-2-2.jpg

Wij rijden door de Straat der Reuzen naar de zuidpoort van de stad. Een enorme slang spreidt zijn negen koppen als een waaier aan het begin van de begrenzing van de weg, zijn lichaam wordt vastgehouden door de reuzen als zijnde een reling. Het heeft ongetwijfeld een symbolieke waarde. Aan de rechterkant van de weg staan de demonen opgesteld, aan de linkerkant de goden. Deze mythische figuren (54 aan elke zijde!) vormen gezamenlijk de bewaking van de stad. De demonen zijn herkenbaar aan hun militaire hoofdtooien en grimassende gezichten, de goden hebben een serene uitkijk en dragen conische hoofddeksels. Je kunt je onmogelijk vergissen :).

_DSF0987-2-2.jpg

Angkor Thom symboliseert het universum en is verdeeld in vier delen. Precies in het centrum ligt de Bayon tempel als een symbolische link tussen hemel en aarde. Deze tempel wordt gekenmerkt door een mengeling van boeddhistische en hindoeïstische afbeeldingen. Op de torens zijn 200 gezichten van een boeddhistische god gehouwen. Heel indrukwekkend.

_DSF0996-2-2.jpg

Overal rondom zijn de wanden versierd met afbeeldingen uit het dagelijks leven. Het is zo uitgebreid, zo gedetailleerd en zoveel omvattend dat ik er zeker van ben dat we maar een fractie van alle taferelen in ons hebben opgenomen. Ook de foto’s doen amper recht aan het grootse, het overweldigende en het verrassende van alles wat we gezien hebben.

_DSF0992-2-2.jpg

Deze tempels waren een waar genoegen om te bezichtigen en, zoals al veel vaker gezegd, pas later realiseer je je pas ten volle wat je allemaal gezien hebt en wat je allemaal nog beter in je had willen opnemen. Geen straf om deze tocht nog eens te herhalen. Misschien in de groene periode, na de moessonregen?

 

WERELDWONDER

We zijn in Cambodja of Kampuchea, zoals de ‘locals’ hun land zelf graag noemen. Kampuchea is afgeleid van Kambu-ja wat letterlijk ‘zij die geboren zijn door Kambu’ betekent. Volgens de legende was Kambu Swayambhuva van oorsprong een Indiase prins. Hij trok ver naar het oosten en kwam uiteindelijk in een gebied met veel oerwoud terecht, waar een Naga koning regeerde. De Naga’s is een verzamelnaam voor verschillende stammen die hoofdzakelijk in noordoost India en noordwest Burma (Myanmar) wonen, dus wat deze koning nu precies in Cambodja deed is onbekend. De Naga stammen staan vooral bekend als koppensnellers, waarna ze de hoofden bewaarden als trofee, zelfs tot 1969 aan toe! Terug naar prins Kambu. Hij versloeg de Naga koning en trouwde de prinses, Mera. Zij zou als beloning aan hem zijn gegeven door Shiva. Samen ontwikkelden ze het overwonnen gebied tot een vruchtbaar en florerend land. Kambu wordt daarmee gezien als de grondlegger van Cambodja en wie wil nu niet afstammen van een held?!

Riepko.Krijthe1 2

De combinatie Kambu en Mera schijnt ook de oorsprong te zijn voor de naam ‘Khmer’.
In het jaar 802 verklaarde Jayavarman II zichzelf tot koning. Hiermee begon het Khmer-rijk of Angkor-rijk (Kambuja-desa), dat meer dan 600 jaar van grote bloei kende met als machtscentrum het westen van het huidige Cambodja. Tot de 13e eeuw was Angkor zelfs het machtigste en welvarendste rijk in zuidoost Azië, waarvan, volgens de berichten, de techniek, kunst en architectuur ongeëvenaard was. In deze periode werd o.a de nu wereldberoemde Angkor Wat gebouwd; ‘een tempel met afmetingen die ook tegenwoordig nog ontzag wekken’. Het Angkor-rijk (Angkor komt van ‘nagara’, wat ‘heilige stad’ betekent) heeft vele grote koningen gekend, die elk hun eigen stempel op het rijk hebben gedrukt. Uiteraard moest alles grootser en mooier tijdens elk volgend regime :).

Riepko.Krijthe1-11.jpg

Eén van de belangrijkste koningen was Suryavarman II (1113-1150). Hij is vooral bekend als de bouwer van Angkor Wat, een tempel aan Vishnu gewijd en niet, zoals gebruikelijk, aan Shiva (prinses Mera was immers door Shiva aan Kambu gegeven). De tempel is naar het westen gericht i.p.v. naar het oosten, mogelijk omdat Vishnu met het westen wordt geassocieerd. Angkor Wat (tempelstad of stad der tempels) wordt met zijn oppervlakte van 1.6 km2 gezien als het grootste religieuze monument ter wereld. In feite bevat de hele Angkor stad een grotere hoeveelheid steen dan alle Egyptische piramides samen, met een gebied groter dan modern Parijs. Met recht een knap staaltje werk!

_DSF0980-2-2-bewerkt

Het is ontworpen om de berg Meroe voor te stellen. Door de hele geschiedenis heen en in vele culturen worden bergen gezien als heilige plaatsen, waar goden en mensen elkaar kunnen treffen. Vaak geloofde men letterlijk dat de top van een berg de woning van de goden was en daarmee werd de klim naar boven een bedevaart naar het goddelijke.
De vijf torens symboliseren de vijf toppen van de berg en de muren en de slotgracht symboliseren de omringende bergketens en oceaan.

Riepko.Krijthe1-10

Daar staan we dan, oog in oog met een eigentijds wereldwonder. Een lange toegangsweg voert ons naar de toegangspoort, waarna een nog langer pad ons richting eigenlijke tempel leidt. Angkor Wat is eigenlijk een stad die een tempel is geworden. De buitenmuur omringd een gebied van maar liefst 820.000 m2 en bevatte oorspronkelijk naast de tempel ook het koninklijk paleis en alles wat daarbij hoort. Omdat deze echter van bederfelijke materialen en niet van steen waren gebouwd is er weinig anders dan stof en wat restanten van wegen die de fantasie moeten prikkelen overgebleven. De natuur heeft het land weer tot zich genomen.

Riepko.Krijthe1-12.jpg

De slotgracht, ruim 200 meter breed, is compleet met de hand gegraven. Hoe diep de gracht is staat nergens beschreven, maar meer dan mens-diep lijkt me toch wel een vereiste voor het tegenhouden van een vijandelijke aanval. De hoeveelheid mensen die aan dit project gewerkt moeten hebben, is haast onvoorstelbaar! Alhoewel….. volgens een legende werd de bouw van Angkor Wat bevolen door Indra (god van oorlog, hemel, onweer en regen) om zijn zoon een paleis te geven. De tempel zou zelfs in één nacht gebouwd zijn!!

Riepko.Krijthe1-2

Binnen in het tempelcomplex zijn overal houten trapjes en opstapjes gemaakt om gemakkelijker van het ene hof in het andere te komen. Zo kom ik beslist ruim aan mijn stappen en trappen! De grote bekkens staan droog. Waarschijnlijk heeft dat vroeger deel uitgemaakt van de watervoorziening voor het hele complex? Op de muren veel devas (devata is een hindoe begrip voor godheid) en veel jonge monniken die de zandstenen muren een onverwacht feestelijk tintje geven met hun oranje gewaden.

_DSF0976-2-2

De hele tempel wordt vooral als bijzonder beschouwd juist door de vele devas die de muren versieren, evenals de uitgebreid bas-reliëfs. Er worden vooral episodes uit de Ramayana en de Mahabharata uitgebeeld. Van oorsprong dus een hindoe tempel, maar langzaamaan is het getransformeerd tot een boeddhistisch bolwerk. Suryavarman II schijnt er uiteindelijk zijn praalgraf van te hebben gemaakt, al heb ik geen verwijzing daaraan in het eigenlijke complex kunnen ontdekken. Al met al hebben we veel gezien en waarschijnlijk nog veel meer niet gezien. We moeten nog maar eens terug naar dit symbool van Cambodja. Tenslotte staat deze tempel niet voor niets op hun nationale vlag!

WIT WONDER

Eén van de attracties die je beslist moet bezoeken als je naar Chiang Rai gaat, is de witte tempel of de Wat Rong Khun. Een unieke tempel die anders is dan alle andere tempels die we tot nu toe gezien hebben, doordat hij helemaal wit is (vandaar de naam ;-D) en het vele gebruik van stukjes spiegel in het pleisterwerk. De tempel schittert en flonkert hierdoor in het zonlicht en krijgt daardoor een haast toverachtige uitstraling. Deze tempel zou echt niet misstaan in een Disneyfilm als ‘Frozen’!

Wij hebben ons voorbereid en ingelezen en hebben zelfs de vele plaatjes in boekjes en op het internet bewonderd, maar als we daadwerkelijk oog in oog staan met dit witte wonder zijn we toch met stomheid geslagen. Wat een pracht, wat een details en wat een uitstraling! Dat moeten we van dichterbij bekijken.

Deze boeddhistische tempel is het eigendom van architect Chalermchai Kositpipat, één van Thailands meest succesvolle kunstenaars. Tijdens zijn studie aan de ‘kunstacademie’ van Silpakorn voelde hij zich, in tegenstellingen tot zijn studiegenoten, meer aangetrokken tot de Thaise kunst (speciaal de oude Thaise muurschilderingen) dan tot de Europese stromingen. Hij bedacht al vroeg dat hij de Thaise kunst wereldwijd bekend wilde maken en dat hij zichzelf wilde ontwikkelen tot een ‘great contemporary Thai artist that the world admires.’

Tegen het einde van de 20e eeuw was de oorspronkelijke Wat Rong Khun er slecht aan toe. Er werd een poging gedaan de tempel te restaureren, maar het werk moest voortijdig gestopt worden door een gebrek aan fondsen. In 1997 besloot Khun Chalermchai (geboren in Chiang Rai) de tempel compleet te herbouwen en het project met eigen fondsen te financieren. Hij weigert geld aan te nemen van overheidsinstanties, miljonairs of politici omdat zulke donoren daardoor de macht zouden krijgen hem te beïnvloeden in zijn visie. De Wat is compleet wit om de reinheid van Boeddha weer te geven, het spiegel mozaïek symboliseert de wijsheid van Boeddha.

_DSF0774

Wij lopen met de stroom mee naar de brug van ‘the cycle of rebirth’. Aan beide kanten van het begin van de brug zien we een zee van honderden reikende handen, die het menselijk lijden en de hel vertegenwoordigen. Het ziet er inderdaad wat onheilspellend uit; het roept in elk geval bij sommigen van ons nare associaties op. Terwijl we over de brug naar de eigenlijke tempel lopen, naderen we het geluk door aardse zaken als hebzucht, verlangen en verlokkingen achter ons te laten.

_DSF0766.jpg

Hoopvol gestemd (;)) komen we bij de eigenlijke tempel aan. Vlak daarvoor bevindt zich nog de ‘Gate of Heaven’, die bewaakt wordt door twee enorme figuren die de Dood en Rahu (tegenstander van Boedhha) voorstellen en die beslissen over het lot van de mensheid. Snel de schoenen uit en we worden toegelaten tot het heiligdom. Binnen wordt de strijd tussen goed (Boeddha) en kwaad (demon Mara) uitgebeeld. In tegenstelling tot de traditionele vertolking op olifanten met zwaarden, kanonnen of pijl en boog (afhankelijk van de tijd) heeft deze kunstenaar gekozen voor een meer eigentijdse benadering. In de ogen van de reusachtige demon staan Bin Laden en George Bush afgebeeld, want, aldus Chalermchai, ‘I want everyone to know that our world is being destroyed by those who craved to build weapons that kill, thereby ruining the environment because nothing is ever enough.’ De muurschilderingen zijn een bezienswaardigheid op zich. Als je goed kijkt zie je de ‘twin towers’, ontdek je Superman, Michael Jackson, een raket ….. Je valt van de ene verbazing in de andere. De schilder laat ons hiermee weten dat er geen superhelden bestaan in onze wereld en hoe we ze misschien ook nodig mogen hebben met het langzame verval van onze moraal vandaag de dag, we zullen het zelf, met elkaar, moeten oplossen. De kleuren aan deze kant van de tempel zijn donker, somber en de afbeeldingen dicht bij elkaar geschilderd. Het is er vol. Daartegenover bevindt zich de kant van Lord Boeddha. Lichte kleuren, grote vlakken en meer ruimte voor lichtheid in de ruimste zin van het woord. Zonder woorden is de boodschap duidelijk!

Overigens heeft elk detail van de witte tempel een betekenis die de bezoeker tot reflectie aan moet moedigen. Het doel is om te ontsnappen aan wereldse zaken en je in plaats daarvan te concentreren op je geestelijke verrijking.

Pas in 1997 is met de bouw van deze tempel begonnen. De architect had toen een budget van 18 miljoen bath (ruim 400,000 €) en vijf volgelingen. Ondertussen heeft hij nu 60 medewerkers in dienst en heeft hij meer dan 300 miljoen bath tot zijn beschikking. Dat mag ook wel, want het project is nog lang niet afgerond. Het duurt naar verwachting nog tot 2070 voordat het hele tempelcomplex met negen gebouwen, elk gebouw met een eigen betekenis, klaar zal zijn. Het heeft er even naar uitgezien dat er gestopt zou worden met de voortgang van de bouw, nadat de tempel bij een aardbeving in 2014 flink werd beschadigd, maar door de grote toestroom van donaties kon het gebouw echter toch worden gerestaureerd.

_DSF0769

Terwijl we langzaam genietend over het tempelterrein dwalen zien we opeens een gouden gebouw. Naast al het wit een opvallende kleur! Het blijkt het toiletgebouw te zijn. Dit ‘most beautiful toilet’ symboliseert hoe mensen focussen op materiële zaken; geld en bezittingen.

_DSF0767

Ook zien we betonnen ‘bomen’ waar duizenden medaillons naar beneden hangen. Voor een paar centen kun je er zelf eentje kopen, je naam erop schrijven en hem toevoegen aan het ‘bladerdak’.

Verderop staat een whiskey fles op een paar duivelskoppen als een waarschuwing om toch vooral geen whiskey, of misschien wel geen alcohol, te gebruiken. Het haalt de duivel in je naar boven! Er valt zoveel te zien……

_DSF0778

Thailand is het land van de tempels. Velen daarvan zijn prachtig, overdadig en meesters van bouwkunst en vakmanschap. Dit witte wonder in Chiang Rai neemt, wat mij betreft, een heel bijzonder plaatsje in. De architect, die ooit als ouderwets en een beetje belachelijk werd bestempeld door zijn studiegenoten heeft toch maar mooi laten zien dat je zeker een eigen visie kunt hebben die de moeite van het volgen waard is, ook al roei je tegen de stroom in. Op zichzelf al een lesje voor menigeen!

WAT WANDELEN

Je kunt er beslist niet omheen, bijna op elke straathoek in Bangkok kom je tempels tegen. Overal mensen die hun handen gevouwen hebben compleet met lotusbloem of offerande om te mediteren of te bidden voor een boeddhabeeld. Het boeddhisme kleurt het dagelijkse leven. Zowel letterlijk als figuurlijk. De in oranje gewaden gehulde monniken vormen een kleurrijk gezicht. Iedere jongeman wordt geacht een tijdje als monnik door het leven te gaan, een soort religieuze dienstplicht om het karma te verbeteren en de kennis van de leer van Boeddha te versterken. Het is de bedoeling dat deze plicht voor minimaal drie maanden vervuld moet worden, maar velen hebben het na één of twee weken wel gezien :). Het valt dan ook niet mee! Hoewel verlichting het uiteindelijke doel is, beschouwen de Theravada-boeddhisten (zoals in Thailand) dit doel als onbereikbaar voor leken. Iemand kan hooguit hopen op vermindering van lijden door goede daden te verrichten en zo min mogelijk kwaad te doen. Even een klein lesje boeddhisme….. Het boeddhisme ontstond in de vijfde eeuw voor Christus toen de Noord-Indiase prins Siddartha Gautama zich afvroeg wat de oorzaak kon zijn van al het lijden en hoe er een eind aan gemaakt kon worden. In een poging de antwoorden te vinden ondernam hij lange zwerftochten, ging hij in de leer bij goeroes en werd hij een asceet. Uiteindelijk ontdekte hij, na lang mediteren, dat lijden het gevolg is van begeerte. Door elk verlangen te onderdrukken, kun je lijden voorkomen. Het lukte hem alle begeerte in zichzelf te stoppen, waardoor hij Boeddha, de verlichte, werd. Hij bereikte daarmee het nirwana, een toestand van het Niets. Verlichting en nirwana worden gezien als absolute boeddhistische idealen.

DSC_0355

In een stad met zoveel tempels en zoveel uitingen van geloof kunnen wij er natuurlijk niet omheen om een paar tempels te bezoeken, maar waar te beginnen en welke superlatieven te geloven? Uiteindelijk kiezen we voor de oudste en grootste tempel; Wat Pho of de tempel van de liggende Boeddha, en de belangrijkste en tevens mooiste bezienswaardigheid van Thailand; Wat Phra Kaeo oftewel de tempel bij het Koninklijk Paleis.

14

Wat Pho is met 80.000 vierkante meter de grootste en oudste ’wat’ in Bangkok en kent meer dan duizend Boeddha’s, wat meer is dan in enige andere tempel in het land. Daarnaast is er de bekende liggende Boeddha van maar liefst 46 meter lang en vijftien meter hoog! Echt een ongelooflijk kolossaal beeld rijkelijk versierd met bladgoud. De liggende houding symboliseert de overgang naar het nirwana. De voeten zijn drie bij vijf meter (!!) en volledig ingelegd met patronen in parelmoer. Het geheel is een mix van Thaise, Indiase en Chinese religieuze symbolen en symboliseert het heelal met 108 symbolen van voorspoed en geluk. Dat moet goed komen! Nu nog ontdekken welk symbool voor wat staat? Pauline en ik kijken onze ogen uit. Wat een pracht en praal, wat indrukwekkend en hoe kunnen we deze beelden overbrengen. Je moet het eigenlijk zelf zien om het op en top te kunnen beleven. Wat Pho is echter meer dan een tempel. Hier worden ook recepten bewaard van oude Thaise medicijnen en krijgen studenten onderwijs in traditionele behandelmethoden, waaronder massage technieken. Je schijnt hier zelfs een goede massage behandeling te kunnen krijgen of je kunt een cursus van vijf dagen volgen om jezelf te ‘verrijken’. Een gemiste kans voor ons, de massage zelf dan wel te verstaan. Iets voor een volgende keer? Eigenlijk is het hele tempelgebeuren ook maar een vreemde mengelmoes, want het zijn niet alleen ‘heilige monniken, beroemde boeddhabeelden en gezegende amuletten waarbij de Thai zijn heil zoekt om zijn levenslot te verbeteren’. Het geklepper voor een altaar wordt b.v. gemaakt door bezoekers die geknield houten stokken in een beker heen en weer schudden tot er eentje uitvalt. Op de stok staat een nummer wat weer correspondeert met een genummerde horoscoop. Geluk is overal :).
We lopen heel wat af over het tempelterrein en blijven ons verbazen over de architectuur, de kleuren, de details en de beeldhouwkunst. Een overdaad! Je moet af en toe gewoon een pas op de plaats maken en goed kijken om het geheel te kunnen bevatten.

IMG_1916 2

Vervolgens Wat Phra Kaeo, ook wel de tempel van de smaragdgroene Boeddha genoemd. Helaas kunnen wij deze Boeddha niet zelf bewonderen, het verblijf van dit belangrijkste godsdienstige symbool is vandaag gesloten. Het beeldje zelf schijnt maar 66 cm groot te zijn en is eigenlijk gemaakt van jade. Vroeger werd de smaragdgroene Boeddha nog wel eens uit de tempel gehaald voor een processie door de straten van Bangkok om de stad en de omgeving te behoeden voor ziektes als pest en cholera. Rama IV was echter bang dat het heilige beeld zou beschadigen en verbood het verlaten van de tempel. Ook zijn moderne denkwijze dat ziektes werden verspreid door ziektekiemen en niet door boosaardige geesten of het ontstemmen van Boeddha hielp mee bij dit besluit.
Grappig detail is dat het beeldje wordt getooid met drie verschillende gewaden. In de zomer draagt het een kroon met sieraden, in de winter een gouden sjaal en in de regentijd een vergulde monnikspij en hoofdtooi. Het vervangen van de gewaden is een heel belangrijk ritueel wat alleen door de koning of de kroonprins mag worden uitgevoerd. Het moet geluk en voorspoed brengen in elk seizoen. Misschien was er net wisseling van gewaad? Van zomer naar regen? Hoe dan ook, ook zonder groene Boeddha is er meer dan genoeg te zien. Nadat Pauline eerst een ‘schoolmeisjes bloes’ heeft gescoord, want blote schouders mogen niet, ook niet onder een brede sjaal!!, storten wij ons in de warme menigte. Het is druk, dit is toch wel topattractie nummer één. Elk schaduwplekje wordt dubbel en dwars benut, terwijl de zon meedogenloos op de overgebleven delen schijnt. Factor 50 is hier beslist geen overbodige luxe, evenals een flesje verkoelend water. Weer kijken we onze ogen uit. Beschermers, half god, half demon, stijgen hoog boven ons uit, vergulde Garuda’s beschermen het gebouw van de groene Boeddha en ook hier weer een geweldige aandacht voor detail, kleur en materialen. Zo zien we een grote ‘gouden’ chedi (een klokvormige stoepa), prachtige met mozaïek ingelegde pilaren, sierlijk golvende daken, maar ook een meer sober mini complexje met ‘fallusachtige prangs (soort stoepa), die uit de Khmer architectuur zijn overgenomen’. Heel divers en ondanks veel lopen en veel zien, heb ik toch het idee dat we nog lang niet alles goed in ons hebben opgenomen.

IMG_1934

Deze wat wordt vaak in één adem genoemd met het paleis, maar de koninklijke familie verblijft tegenwoordig alleen nog op feestdagen in dit Grand Palace. Daarnaast wordt het nog steeds voor staatsbezoeken en andere formele bezigheden gebruikt. De schitterende gebouwen stammen uit verschillende tijdperken. Met name Rama IV en V (tot 1910) combineerden uit Europa overgenomen bouwstijlen met de meer traditionele Thaise architectuur. Het maakt het tot een paleis uit een sprookje!