De ruïnestad Ayutthaya, hetgeen ‘heilige stad’ betekent, is één van Thailands nationale schatten en is door UNESCO uitgeroepen tot een World Heritage Site. Deze stad is ooit begonnen als een handels- en legerpost voor de Khmer. Het Khmer-rijk (of Angkor-rijk) was tussen de negende en vijftiende eeuw het machtigste en welvarendste rijk in Zuidoost Azië met als machtscentrum het westen van het huidige Cambodja. In bepaalde perioden heerste dit rijk over grote delen van landen die vandaag de dag bekend staan als Cambodja, Laos, Thailand en Vietnam en ontving het opbrengsten uit het tegenwoordige Maleisië en Myanmar.
Ayutthaya ligt gunstig aan de samenvloeiing van drie rivieren. Door het graven van een extra kanaal werd de stad compleet door water omringd, wat het een ideale plaats maakte om (vanaf 1350) als hoofdstad te fungeren. Koning Ramathibodi I noemde de stad naar een mythisch koninkrijk (Ayodhya) uit de Ramakien, een Thais verhaal over goed en kwaad, gebaseerd op de Indiase Ramayana. Bijzonder detail is dat, vanaf 1782, elke koning Rama wordt genoemd, naar de hoofdpersoon uit dit verhaal.
Natuurlijk, hoe kan het ook anders, bestaat er ook nog een legende over de stichter van Ayutthaya zelf. Een koning ontdekte dat zijn ongetrouwde dochter, na het eten van een aubergine (!) een kind had gebaard. Deze aubergine was bevrucht met de urine van een tuinman. De koning was woedend en verbande de dader, Nai Saen Pom (de man met de honderdduizend wratten) uit de stad, samen met de prinses en hun zoon. De god Indra had medelijden met het drietal en schonk de tuinman drie wensen. De tuinman vroeg als eerste om het verdwijnen van zijn wratten. Als tweede wilde hij graag een koninkrijk om over te heersen en tenslotte vroeg hij een gouden wieg voor zijn zoon. Zijn kind, Phaya U Thong oftewel ‘prins van de gouden wieg’, werd later, als Ramathibodi I, de eerste heerser over Ayutthaya. Verhalen om te onthouden :).
Vier eeuwen lang werd Ayutthaya geregeerd door 33 opeenvolgende koningen, die elk nieuwe tempels en paleizen bouwden en bestaande gebouwen verfraaiden. Centraal in het hindoeïstische geloof staat de magische berg Meru, het mythische huis van de goden (vergelijkbaar met ‘onze’ Olympus). Ayutthaya werd daarom gebouwd als een gigantische mandala, een wiel of een cirkel en een symbool van oneindigheid met een binnen-en een buitenwereld. Het koninklijk paleis als hemels middelpunt en de wallen en grachten eromheen als symbool voor de grote zeeën. Aan pracht en praal dus geen gebrek! Monniken uit Sri Lanka werden uitgenodigd om de meeste religieuze activiteiten in de stad te leiden. Het rijk ontwikkelde zich verder tot een belangrijk handelscentrum en vele Europese naties, waaronder ook de Nederlandse VOC, hadden hier hun handelsposten. Uiteindelijk raakte de stad in verval. Twee jaar lang bood het weerstand aan het Birmaanse leger, maar tenslotte moest de stad in 1767 het onderspit delven.
Mijn boekje vermeldt dat een Europese reiziger aan het einde van de 17e eeuw de bevolking van Ayutthaya schatte op meer dan 1 miljoen, met zo’n 1700 tempels, 30.000 priesters en meer dan 4.000 Boeddhabeelden, allen in goud gegoten of bedekt met gouden verguldsel. Indrukwekkend! Hoewel de meeste beelden en tempels vernietigd werden door de Birmezen, hebben ongeveer 50 tempels de strijd overleefd. Aan ons om een indruk te krijgen van deze overblijfselen. Het is lastig kiezen welke tempels je moet zien, het zijn er veel en ze liggen een behoorlijk eind uit elkaar. Er wordt gesproken over de ‘lucky 7even’, waarbij de Wat Phra Mahathat en de Wat Ratchaburana worden genoemd als de mooiste exemplaren. Ik geloof echter dat dit een meerdaagse trip inhoudt, want elk tempelcomplex is al een ervaring op zich, waar ontiegelijk veel te zien valt.
Khun Add, onze chauffeur, brengt ons naar Wat Yai Chai Mongkhon. Gezien de drukte hier, is dit vast het startpunt voor vele bezoekers. Deze tempel wordt omschreven als ‘levendig en relaxed’. De blikvanger hier is de zeven meter lange, liggende Boeddha. Als het je lukt om een muntje vast te plakken aan de voeten van de Boeddha, zal dit je veel geluk brengen. Een gemiste kans? We wandelen verder over het enorme complex en zien vele Thai bidden, compleet met wierook, lotusbloemen en rammelende stokken in de hoop op een gunstige horoscoop. Monniken lopen af en aan in hun oranje gewaden wat het gevoel van ‘levendigheid’ nog verhoogd. Het kleurrijkste deel is echter het plein met de honderden boeddhabeelden, allen nog intact en allen voorzien van een oranje of saffraangele lap. Ze vormen een enorm vierkant om een grote chedi (boeddhistische stupa), die je kunt beklimmen. Je moet wel een geweldig uitzicht hebben bovenop, maar we laten deze uitdaging maar voor wat het is. Het is te warm en we hebben nog meer op onze agenda staan.
We vragen Khun Add naar de Wat Phra Mahathat en volgens hem kunnen we deze het best bereiken per auto. Het blijkt nog een hele tocht te zijn, maar voor iets moois moet je wat overhebben, nietwaar? De ruïnes van deze tempel staan vooral bekend om het Boeddha hoofd dat wordt ‘vastgehouden’ door de wortels van een bodhi- of banyanboom.
Niemand weet precies hoe het hoofd daar terecht is gekomen, maar één van de theorieën is dat het daar verstopt is door een dief. Begin 1900 stortte een groot deel van dit tempelcomplex in, waardoor veel gelukszoekers hun kans schoon zagen om wat extra’s te ‘verdienen’. Was het hoofd te zwaar of vond de dief het achteraf toch niet de moeite van het ophalen waard? Wie het weet, mag het zeggen :). Tegenwoordig is het hoofd een bijzondere attractie en is het bijna moeilijk om het ongestoord te kunnen bekijken. Het ‘selfie fenomeen’ heeft ook hier uitgebreid haar intrede gedaan. De ruïne van het eigenlijke tempelcomplex lijkt haast een kopie van de eerste tempel die we vandaag gezien hebben. Ook hier een groot vierkant van boeddha’s rondom een hoge tempel met een grote trap. Je moet een beetje je fantasie gebruiken, maar de overeenkomsten zijn er beslist! Al met al hebben we dus maar twee tempels van de ‘must see seven’ gezien, dus …….. het is slechts een kwestie van wanneer 😀
OP REIS 