Wat is ‘matoom’? Volgens onze begeleider lijkt het op een avocado met een schil van hout. Daarmee geeft hij een geweldige beschrijving van hetgeen we zien. Hij meldt vervolgens dat de vrucht lijkt op een overblijfsel uit het Dinosaurus tijdperk. Het geeft een idee. In het engels heet dit fruit ‘bael fruit’, stone apple of ‘wood apple (toepasselijk nietwaar?), in het nederlands weten we niks leukers te verzinnen dan ‘slijmappel’. De lol van het proberen vergaat je hiermee al bij voorbaat. 🙂

We lopen vandaag in een buurt waar de matoom bomen volop groeien en bloeien. In Thailand wordt de vrucht, familie van de citrusvruchten, voornamelijk gebruikt voor thee. De (jonge) bladeren kunnen verwerkt worden in een curry, maar volgens Riepko’s secretaresse is dat niet echt geweldig. Haar oma deed dat vroeger altijd en zij heeft daar kennelijk niet zulke goede herinneringen aan.

Daarnaast worden de bladeren ook gebruikt bij religieuze ceremonies. In het hindoeïsme (het boeddhisme en het hindoeïsme kennen veel overlappingen) wordt de boom als heilig gezien. De bladeren hebben meestal drie vingers die de drietand van Shiva symboliseren. Even ter herinnering: Shiva is de vernietiger van het kwaad in het heelal en de drietand staat symbool voor deze vernietiging. Samen met zijn vrouw Parvati (godin van het huwelijk) symboliseren zij de kracht om zowel te creëren als te vernietigen. Vanwege de symboliek is het dan ook ten strengste verboden om een ‘matoom’ boom te ontwortelen; Shiva schijnt onder deze bomen te wonen.

In sommige landen is de matoom boom een onderdeel van het vruchtbaarheidsritueel voor meisjes, waarbij de jonge meisjes ‘trouwen’ met het fruit. Zolang het fruit goed bewaard blijft en niet scheurt of openbreekt wordt het meisje nooit beschouwd als een weduwe, zelfs niet als haar man mocht sterven. Dit wordt gezien als een sociale bescherming omdat er in sommige gemeenschappen wordt neergekeken op weduwen. Het openbreken van de vrucht is geen sinecure, wat dat betreft kunnen de meisjes op een lang en gelukkig huwelijk rekenen 🙂

Wij zien hoe een vrouwtje, gewapend met een speciaal soort beiteltje flink op de harde schil moet tikken om de korst eraf te breken. Qua hardheid misschien te vergelijken met een kokosnoot?

Daarnaast is haar dochter bezig om het vruchtvlees in schijven te snijden en de dikke pitten eruit te wippen. Monnikenwerk! Het resultaat is een soort geel wiel wat erg aromatisch ruikt.

Aan de overkant van de straat staan grote potten te pruttelen. Al die wielen moeten worden gekookt in siroop. Eerst een nachtje weken in limoenwater, daarna uren in de siroop om tenslotte een oranjekleurige schijf gezoet zacht fruit op te leveren. ‘It has been described as tasting of marmelade and smelling of roses.’ Als dat niet lekker is?

Om de lokale gemeenschap te steunen kopen we een zak vol lekkers om te delen en te proeven, want we moeten toch kunnen meepraten over de ultieme snack waarvan de Thai zelf beweren: ‘it’s sweet, it’s different, it’s delicious, it’s addictive’? Zoet is het zeker 😀 !!

Naast geloof en genot is er ook nog een medicinale component. Het is net Haarlemmer olie, goed voor van alles en nog wat! Het helpt tegen constipatie, ademhalingsmoeilijkheden, bacteriële en virale infecties, beter zicht, diabetes en stimuleert zelfs het immuunsysteem. Proberen dus! Om je dit alles niet te ontzeggen hoef je slechts een thee te zetten van de verse of de gedroogde vrucht. Bij de gedroogde variant kun je de schijfjes beter eerst even boven een houtskool vuurtje roosteren, of bij gebrek aan beter even onder de gril, waarna je acht schijven in zes koppen water aan de kook brengt en vervolgens 20 tot 30 minuten laat koken. De gedroogde schijven zijn, helaas voor ons, uitverkocht, dus wij gaan voor vers. Een dikke oranje schijf trekt heerlijk in kokend water. Uiteindelijk levert dit een bleke thee op die zoet en (laten we het houden op) merkwaardig smaakt. Not our cup of tea…….

De ‘matoom-dames’ vertellen ons dat het hard en zwaar werk is. De ‘pitten dame’ doet dit werk al vanaf haar zevende jaar. Het is echter een uitstervend beroep, er zijn geen liefhebbers meer om het vak over te nemen. Ondanks dat ze het niet gemakkelijk hebben, vinden moeder en dochter dit toch een sombere gedachte, want aan het fruit ligt het niet. Zeg nou zelf, aan deze smaak kan toch niets tippen?