Gong Xi Fa Cai! Gelukkig (Chinees) Nieuwjaar. Met deze wens ruilen we op 16 februari dit jaar de Yin-energie van de haan in voor de Yang van de hond. Wat houdt dit eigenlijk allemaal in en wat is de achtergrond van de Chinese dierenriem? 

Zoals je waarschijnlijk wel weet begint het Chinese jaar, afhankelijk van de stand van de maan, ergens in januari of februari. Zowel in de westerse als in de Chinese astrologie wordt gebruik gemaakt van twaalf dierenriemtekens, maar daar houdt elke vergelijking op. Bij ‘ons’ is elke maand een ander teken aan de beurt, bij de Chinezen is er een teken per jaar. Daarnaast houden ze in de Chinese astrologie ook rekening met Yin en Yang. In de even jaren domineert het Yang-element, dat staat voor mannelijkheid en helderheid, terwijl tijdens de oneven jaren de Yin-waarden, die samengaan met het vrouwelijke, het aardse, de duisternis enz. overheersen. Tot slot maakt de Chinese astrologie ook nog gebruik van de vijf elementen: hout, vuur, aarde, metaal en water. Al met al ietwat gecompliceerder dan  in de westerse wereld, want alles heeft uiteraard een eigen betekenis en heeft invloed op het geheel, het samenspel.

Aan de indeling van de Chinese dierenriem is trouwens een legende verbonden. Zo wordt verteld dat de Jade-keizer (de oppergod in het taoïsme) zijn verjaardag (Chinees Nieuwjaar) wilde vieren met het bepalen van de twaalf tekens voor de dierenriem. Hij vroeg alle dieren op aarde mee te doen aan een wedstrijd. Degene die als eerste de rivier zou oversteken om de poorten van de hemel te bereiken, zou beloond worden door het eerste teken te worden, de tweede het tweede teken enz. In die tijd waren de kat en de rat nog goede vrienden. Toen zij het nieuws hoorden, vond de kat dat ze de volgende ochtend vroeg op stap moesten gaan om niet te laat te komen, waarop de rat beloofde zijn vriend op tijd wakker te maken. In zijn enthousiasme vergat de rat echter zijn belofte en vertrok hij alleen. Onderweg kwam hij vele andere dieren tegen, allemaal sneller dan hij. De rat wist de os te overtuigen om op zijn rug mee te rijden in ruil voor gezang tijdens de reis. Het plan lukte, de os arriveerde inderdaad als eerste, maar de rat wist op het laatste moment alsnog voor te dringen en werd daarmee dus de eerste op de Chinese dierenriem. De os werd de tweede. Het derde teken werd de tijger, die meer moeite had gehad om tegen de stroom in te zwemmen. Vervolgens arriveerde het konijn (of de haas). Voor hem was het onmogelijk geweest om tegen de stroom van de rivier in te zwemmen. Hij moest zich behelpen met het springen van steen naar steen of andere, drijvende, voorwerpen in het water. Als vijfde vloog de draak binnen. Op de vraag van de keizer waarom hij zo laat aankwam terwijl hij kon vliegen, antwoordde de vriendelijke draak dat hij eerst regen had gemaakt om alle dieren onderweg van drinkwater te voorzien. Als volgende kwam het paard. Bijna bij het eindpunt wist de slang zich van het voorbeen van het paard los te maken en net voor hem de finishlijn te bereiken. De geit, de haan en de aap hadden samen een vlot gebouwd om de rivier over te steken en werden daarmee respectievelijk de nummers acht, negen en tien. Als elfde was daar de hond. Hij had zich eerst uitgebreid  gewassen in het schone water van de rivier, vandaar zijn late aankomst. Tenslotte, na een lange slaappauze en een uitgebreid maal, stapte het varken (of de beer) over de finishlijn, waarmee de dierenriem compleet was. De kat komt in het verhaal veel te laat. Of hij zich nu verslapen heeft of toch door de rat van de rug van de os in de rivier is geduwd, alle plaatsen in de zodiak zijn al vergeven. Vanaf die dag zijn  de kat en de rat daarom gezworen vijanden. Zo is het gekomen…… Een variant op dit verhaal is dat Boeddha, voor hij van de aarde vertrok, alle dieren tot zich riep. Er kwamen echter maar twaalf dieren opdagen, die hij beloonde voor hun komst door elk jaar naar één van hen te noemen.

Volgens de bijbehorende astrologie zeggen je geboortejaar en daarmee je geboorte dier veel over je persoonlijkheid, je karakter eigenschappen. Je ‘eigen’ jaren (elke twaalf jaar) zijn jaren voor  belangrijke of bijzondere beslissingen, zoals trouwen, een eigen bedrijf stichten of het kopen van een huis. Hoewel elk dier eens in de twaalf jaar op de voorgrond staat, is de totale zodiak cyclus zestig jaar door het effect van de vijf elementen. Elke cyclus begint traditioneel met het groene jaar (=hout) van de rat. De huidige cyclus is gestart in 1984 en dit jaar is, voor het eerst sinds 1958, het jaar van de aarde hond. Om het allemaal nog ingewikkelder te maken zijn aan alle elementen kleuren verbonden en zijn ze elk gerelateerd aan een windrichting en een planeet. Hoe is dat alles te vertalen in de praktijk?

Neem mijzelf als voorbeeld. Geboren tweede helft 1960 betekent geboren in het jaar van de rat. Volgens de Chinese dierenriem zijn aan de rat de volgende eigenschappen toegekend: charmant, slim, economisch, efficiënt, diplomatiek, flexibel, maar ook stiekem, opportunistisch, verkwistend en op eigen gewin uit. 1960 is een even jaar, een Yang jaar. Volgens de Chinese filosofie is niets in het universum volledig yin of volledig yang. Wanneer je door het midden van de cirkel van het yin-yangsymbool een verticale lijn tekent, dan zie je dat in de ene waarde ook de andere aanwezig is; de halve cirkels die ontstaan tonen in yin yang en in yang yin. De twee stippen geven aan dat het ene het begin is van het andere, dat yang het begin is van yin en yin het begin van yang. Logisch toch? Bovendien betekent yin ook de donkere zijde van de heuvel, en yang de lichte zijde. Betekent dat dan dat we nu een ‘licht’ jaar ingaan?

Dan ‘mijn’ element……het element van mijn geboortejaar is metaal, maar ik ben een waterdier. Help! De Chinezen geloven dat alles bestaat uit een combinatie van de vijf  elementen, maar dat er één element is wat overheerst. Elk jaar heeft een dominant element en ook elk dier heeft een natuurlijk overheersend element. Het element van je geboortejaar overheerst en beïnvloedt echter het element van je jaardier. Sommige elementen gaan goed samen, andere werken elkaar juist tegen. Er zijn wel aardejaren maar geen aardetekens! Een rat kan dus b.v. wel in een aardejaar geboren zijn, maar zal altijd een waterdier blijven. 🙂 Metaal staat voor resoluut & onafhankelijk en water voor gevoel & idealen. Metaal en water stimuleren elkaar, ‘want emmers van metaal vervoeren het water’. Top.

Riepko dan? Volgens de dierenriem is het ook belangrijk om te constateren of je wel ‘compatible’ bent met je partner. Riepko is geboren in een ‘yin (yes!)-aarde-varken’ jaar en het varken blijkt ook een waterdier te zijn. Helaas voor hem werken zijn elementen elkaar tegen of in elk geval domineert aarde over water, want aarde maakt water tot modder. Aarde betekent gedisciplineerd & behoudend en hoewel aarde water domineert, stimuleert het metaal. Kan dat ook overdrachtelijk? Ik voel me zeker gestimuleerd :). Eigenschappen van het varken: tolerant, begrijpend, sensueel, geestdriftig, aardig, sympathiek en waarheidsgetrouw, maar ook driftig, kleinzielig, lui. Herkenbaar?

Vlak voor het Chinese Nieuwjaar is het gebruikelijk dat je je schulden betaalt, je nieuwe kleren koopt en dat je je huis schoonmaakt. Je maakt je klaar om weer met een schone lei te beginnen. Het heeft wel iets van onze goede voornemens…. met dat verschil dat ze nu vooraf gedaan worden en dus klaar (of af) zijn voor de nieuwe start. Het Chinese Nieuwjaar wordt wel gezien als de tijd van de grootste menselijke migratie. Chinezen over de hele wereld  (rond drie miljard mensen !! waren op reis in China in 2017) keren terug naar huis om op nieuwjaarsavond met het avondeten bij hun familie te zijn.

Bij een groot familiemaal worden de goden geëerd en geven mensen elkaar, in rood papier ingepakte, cadeaus. Tevens wordt er in rood verpakt vuurwerk afgestoken. Al deze gebruiken vinden hun oorsprong in de legende van Nian, een mens-etend prooidier uit het oude China, wat ongemerkt je huis kon binnendringen. De Chinezen leerden al snel dat Nian gevoelig was voor de kleur rood en voor lawaai. Zij werd dus verdreven met explosies, vuurwerk en heel veel rood in en rondom het huis.

Happy Chinese New Year!!