Hoi An, ooit een grote havenstad, wordt nu wel beschreven als de meest sfeervolle stad van Vietnam. Vanaf de 16e eeuw was Hoi An zelfs één van de belangrijkste havensteden van zuidoost Azië. Met name de Chinese en Japanse handelaars hebben een duidelijke stempel op de stad gedrukt. Deze handelaars kwamen met de stroom van de moesson wind mee naar het zuiden, verbleven een tijd in de stad om dan, zo’n vier maanden later, met de zuidelijke wind weer naar huis te zeilen. Tijdens hun verblijf huurden ze pakhuizen, nu beter bekend als koopmanshuizen, aan de oever van de rivier. Later werden agenten ingezet, die full time de zaken in Hoi An konden waarnemen. Na 1637 verbood de Japanse regering contacten met de buitenwereld, maar de Chinese handelaars bleven komen. In de stad vind je nog steeds rijk versierde Chinese gemeenschapshuizen, waar  reizigers terecht konden (pension en tempel) en die als ontmoetingsplaats dienden voor de verschillende etnische groepen.

Op onze ontdekkingstocht door de oude wijken komen we terecht bij het Cantonese gemeenschapshuis of de Quang Trieu pagode. De royale toegangspoort is versierd met beelden van draken, kleine leeuwen en bloemen. Een oud vrouwtje veegt wat bladeren en zand weg zodat de grote Chinese muurschilderingen weer fris en schoon toegankelijk zijn. Ze wil wel op de foto, maar verbergt snel haar mond achter haar handen als de foto daadwerkelijk gemaakt wordt. 🙂

Binnen staat een groot beeld van de alom geëerde generaal Quang Kong. Zijn rode gezicht staat symbool voor loyaliteit en rechtschapenheid. Naast hem staat de godin van de zee en zij wordt op haar beurt weer bijgestaan door twee enorme gedrochten, waarvan de één naar zijn ogen wijst en de ander naar zijn oren. Dit is een teken dat ze 2000 km over het water kunnen zien en horen! Is dat de afstand tot moederland China?

Oorspronkelijk werden de Japanse en de Chinese wijk gescheiden door een afsplitsing van de grote rivier. Halverwege de 17e eeuw werd de Japanse brug gebouwd samen met de tempel die eraan vastzit. De bouwers hoopten dat de god die in deze tempel werd  vereerd, het ondergrondse beest zou verdrijven dat aardbevingen in Japan veroorzaakte. Zij geloofden dat zijn kop onder India lag, zijn vernielende staart onder Japan, maar dat zijn hart zich onder Hoi An bevond. Vandaar de tempel. De beide kanten van de brug worden bewaakt door twee honden aan de ene kant en twee apen aan de andere kant. Volgens overlevering is dat omdat de bouw van de brug gestart is in het jaar van de aap en beëindigd is in het jaar van de hond, maar een ander verhaal is dat de meeste Japanse keizers geboren zijn of het ene of in het andere jaar. Soraya is ook geboren in het jaar van de aap, dus we willen wel een beetje meer weten over deze dieren en hun betekenis. Symboliek speelt hier een grote rol! In één van de koopmanshuizen krijgen we enthousiaste uitleg. De aap blijkt intelligent, vindingrijk en geestig, het paard (Jelle) populair, slim, charmant en getalenteerd, de haan (Wout) direct, begaafd en bekwaam, ‘but ……. everybody loves the goat’. Wie kent er een geit?

Een koopmanshuis wordt vaak al generaties lang door dezelfde familie bewoond. Wij worden rondgeleid door een lid van de zesde generatie van een Vietnamese familie, die het huis ooit gekocht hebben van een Chinese handelaar. Het is een lang, smal huis met voorin de winkel, daarachter het woongedeelte, een open binnenplaats, de slaapkamers en een keuken. Op de bovenverdieping is vaak ook nog een persoonlijke kamer en ruimte voor verkoop. Onder het genot van een kopje thee vertelt ze ons over haar dagelijks leven. Grote overstromingen hebben veel van de begane grond onder water gezet en vernield.  Ze wijst ons op de donkere banen op de muur die aangeven tot waar het water is gekomen. Alles van waarde moest met touwen en katrollen door een luik in het plafond naar boven getakeld worden. Toeristen en de verkoop van doeken, geschilderd door familieleden, of handgeborduurde tafelkleden moeten nu voor een beetje extra inkomen zorgen. Het is echter geen vetpot, terwijl er dagelijks, op topdagen, wel meer dan 20.000 toeristen door het huis lopen. Het lijkt me sowieso niet gemakkelijk om te wonen in een huis wat tegelijkertijd wordt wordt gebruikt als een museum.

Het hele centrum van Hoi An staat sinds 1999 op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Het is volledig gerestaureerd, waarbij echt rekening is gehouden met de sfeer en de opbouw van destijds. De eerste indruk van het oude gedeelte is nogal overweldigend. Wat een  drukte, wat een mensen en vooral wat een chaos. Wanneer je echter de hoofdstraat voor lief neemt en je verkent de straatjes annex, dan blijkt het een heerlijke stad te zijn om door te dwalen. Als tip wordt geopperd om thee te drinken inclusief een zelf gebakken koekje bij theehuis ‘Reaching Out’. Hier krijgen dove mensen een kans om te werken en geld te verdienen. De communicatie gaat met behulp van blokjes tekst. Midden in alle hectiek ervaar je de stilte!

Dat Hoi An zo’n relaxte dorps uitstraling heeft behouden komt eigenlijk omdat de Thu Bon rivier langzaam is dicht geslibd met modder, waardoor de schepen moesten uitwijken naar een andere havenplaats. In het oude deel van de stad rijden geen auto’s en motoren. Wanneer de avond valt worden overal kleurige lampionnen ontstoken, hetgeen een magnifiek gezicht is. De stad wordt er extra aantrekkelijk van. Vele vrouwtjes proberen langs het water gekleurde kartonnen bakjes te verkopen. Is de koop gesloten dan wordt het bakje voorzien van een brandend waxine-lichtje en met een lange stok voorzichtig in de rivier gedropt, terwijl je een wens mag doen. Hoe langer het lichtje blijft branden en hoe verder het bootje vaart, hoe meer kans dat je wens uitkomt. Sommige toeristen huren daarom een echte boot zodat ze dichterbij het wateroppervlak zijn en meer kans op succes (denken te) hebben. We zullen beleven of onze wensen werkelijkheid worden (haha).