Ongeveer in het midden van Zuid Afrika ligt de ‘Diamond Capital of the World’, een stadje wat wij kennen onder de naam Kimberley. Waarom naar Kimberley? De aanbevelingen zijn niet om naar huis te schrijven……alhoewel…… ‘Under the remorseless sun, vehicles share park roads with lions….’ We hebben het echt geprobeerd, maar kwamen niet verder dan een aantal giraffen in de verte. Majestueus dat wel en zeker ook een vermelding waard! Zulke gevaarten zien we immers niet dagelijks vanuit de auto?

De beschrijving gaat verder met ‘it’s raw, elemental land where gnarly camel-thorn quiver,

but where Kimberley’s pubs have been serving since the 19th century diamond rush.’ Kijk dat lijkt er meer op! ‘A diamond is forever.’

Dit van oorsprong voornamelijk agrarische gebied onderging een enorme verandering toen hier in 1871 de eerste hele diamant van 83 karaat werd gevonden. Een vondst die een diamant rush veroorzaakte. Binnen twee jaar was ‘New Rush’, het latere Kimberley, uitgegroeid tot een enorme tentenstad met zeker 50.000 mijnwerkers, want van heinde en verre kwamen mensen (zowel zwart als blank) naar hier om hun geluk te beproeven. De stad veranderde in rap tempo in de eerste grote moderne stad van Zuid Afrika. Nog voor New York was hier elektriciteit!!

Hoewel er van de moderne stad niet veel meer over is, is er in het stratenpatroon van de stad nog steeds te zien dat Kimberley ooit begonnen is als een tentenstad. De straten lijken door elkaar te lopen en huizen lijken willekeurig gebouwd. Belgravia is hier een goed voorbeeld van. In de zeventiger jaren reflecteerde deze wijk het oude (welvarende) Kimberley het best, maar de oude huizen werden of slecht onderhouden of tegen de vlakte gegooid om plaats te maken voor iets nieuws. Een groep mensen met verschillende achtergronden (historicus, architect etc) besloot wandelingen door de wijk te organiseren om bewustwording te creëren en tegelijkertijd de onverschilligheid ten aanzien van het verleden op te heffen. Dit alles in een poging het erfgoed in stand te houden. Als resultaat zien wij nu gelukkig nog heel wat moois. Prachtige gebouwen waar je de ‘diamant-top’ in gedachten echt in ziet wonen :).

Over het waarom van de diamanten in dit gebied bestaan verschillende ‘theorieën’. De Hindoes geloven dat diamanten de tranen van de Goden zijn en er was kennelijk veel om over te huilen in deze contreien. Een andere gedachte is dat de veelheid aan goden gezien moet worden als vlakjes van een diamant. Valt een lichtstraal op de verschillende vlakjes dan zal er iedere keer een ander facet van de diamant oplichten, maar het blijft dezelfde diamant. Een interessante gedachte, toch? Lokaal wordt echter verteld dat de geesten (goden?) medelijden kregen met het arme beproefde land (Zuid Afrika), waarop een vriendelijke welwillende geest met een enorme mand vol diamanten vanuit de hemel afdaalde. Zij strooide rijkelijk diamanten uit over het land waarover ze vloog. Toen ze echter bij Kimberley arriveerde, raakte ze verstrikt in de takken van een lokale doornstruik (camel-thorn tree) en liet ze verschrikt de mand uit haar handen vallen. Alle diamanten vielen daarop naar beneden ‘showering the ground with glittering gems.’ Zo is het gekomen, zo zijn de diamantvelden van Kimberley ontstaan! Je moet er alleen in geloven. 🙂

Hoewel de rush allang voorbij is staat Kimberley ook tegenwoordig nog steeds synoniem voor de mijnindustrie en worden er ook nu nog steeds diamanten gedolven. Het diamantbedrijf De Beers haalt jaarlijks nog steeds 1,5 miljoen karaat aan diamanten alleen uit de resten van de stortbergen. Een bezoekje aan de ‘Big Hole’, het grootste gat op aarde door mensen gemaakt, mag dan ook niet ontbreken.

Even wat feitjes……zoals gezegd was een enorme volksverhuizing van gelukzoekers en dromers van het grote geld het gevolg van de diamantkoorts. Mijnwerkers groeven met weinig meer dan een schop en een houweel, maar uiteindelijk resulteerde dat wel in een gat van 215 meter diep en een doorsnede van 1,6 kilometer (in 1889).

Geen ongevaarlijk werk, de kans op instortingen was behoorlijk aanwezig. Maar goed al dat gegraaf was niet voor niets, er zijn hier bijna drie ton diamanten opgegraven. Om dat te bewerkstelligen was wel 22,5 miljoen ton aarde en stenen verplaatst! In 1914 werd de mijn officieel gesloten en nu kent het een nieuw leven als toeristentrekpleister.

Terwijl we over het terrein en het museumdorp lopen kunnen we ons bijna een voorstelling maken hoe het leven hier vroeger geweest moet zijn. Helemaal met de film erbij waarin we bijgepraat worden over de grote mannen die hier een rol gespeeld hebben: Barney Barnato en Cecil Rhodes. De eerste een boxer en een acteur, de tweede een ‘meedogenloze financier’.

Jarenlang vochten beide mannen om de heerschappij in de diamantindustrie door zoveel mogelijk andere bedrijven, concessies en claims op te kopen. Barnato was op zijn 25e al miljonair en dat terwijl hij in 1873 als gelukszoeker naar Afrika was gereisd en zijn carrière aldaar begonnen was met de verkoop van sigaren aan mijnwerkers. Hij stichtte uiteindelijk de Kimberley Central Mining Company wat een serieuze rivaal werd van De Beers Mining Company onder leiding van Cecil Rhodes. In 1888 fuseerden hun bedrijven onder de naam De Beers Consolidated Mines. Barney verkocht zijn rechten voor het enorme bedrag van 5,3 miljoen pond Sterling aan zijn tegenstander. Markant detail: ‘de destijds 35 jarige Rhodes hing deze cheque, een recordbedrag, in zijn kantoor van gegolfd plaatijzer ten toon. Tegenwoordig hangt de ingelijste cheque, het fundament van het wereldomspannende diamantkartel, in de chique bestuursvergaderzaal van De Beers.’ Cecil Rhodes was met de aankoop in het bezit gekomen van negentig procent van de hele diamantindustrie wereldwijd en ‘the rest is history’.

Een onverwacht uitje in dit (nu) onbeduidende stadje, waar we luierend op het gras van onze fantastische B&B (jawel, dit staat ook voor Barney Barnato ;)) mijmeren over het diamantsprookje van weleer en alle kanten die daarbij horen.