Drenthepad: kaarten 43 & 44

Om de lat nog wat hoger te leggen, hebben we afgelopen nacht gelogeerd in Aalden en knopen we een volgende (langere) etappe vast aan die van gisteren. Tot nu toe gaat alles goed, dus we starten de dag met een heerlijk ontbijt en vertrekken vervolgens richting Emmen alwaar we de wandeling weer oppikken. De eerste verrassing volgt al snel. Een stukje alternatieve route loopt door de oude dierentuin. De Emmer bijnaam ‘Vlinderstad’ is een indirecte verwijzing naar het voormalig dierenpark dat in 2016 op een andere locatie werd voortgezet als ‘Wildlands Adventure Zoo’. In eerste instantie kreeg het oude dierenpark de naam ‘Mensenpark’, maar uiteindelijk werd in 2017 toch gekozen voor de naam ‘Rensenpark’ naar Jaap en Aleid Rensen, het directeuren echtpaar van weleer. Op deze oude locatie van ca 11 hectare moet een creatief park tot stand komen waar telkens iets nieuws te beleven valt. ‘Een verrassende ontmoetingsplaats voor initiatieven rond kunst, cultuur en innovatie, waar ervaren, ontmoeten en meedoen centraal staat.’

We lopen verwachtingsvol het terrein op en denken meteen van alles te herkennen…….’was dat niet het terrein van de olifanten?, ik geloof dat daar de flamingo’s verbleven en lopen we hier langs de vroegere vlindertuin?’ Die vlindertuin is nu verlaten en overwoekerd door planten. Ik lees later dat de plek ‘waar ooit duizenden vlinders rondfladderden zich heeft ontpopt als populaire ‘urbex-locatie’; een verlaten plek waar mensen naartoe komen om foto’s te maken.’ Hadden we dat maar eerder geweten……

De voormalige olifantenstal in het park is deze zomer het canvas voor meer dan twintig nationale en internationale graffiti-artiesten geweest. Wij kunnen dit niet verifiëren omdat de ruimte is afgesloten, maar we zien tussen de bomen en struiken door wel graffiti op de buitenmuur, hetgeen zeker tot de verbeelding spreekt. Het vroegere buitenverblijf van de olifanten moet in de toekomst een eiland voor ‘laagdrempelige sport en beweging’ worden. Wanneer je de ontwerpvisie van de gemeente voor dit terrein leest, besef je dat er nog heel wat in de planning staat, het eindresultaat moet fantastisch worden. Zover zijn ze nu nog niet, maar de lijnen zijn uitgezet.

Iedere drie maanden krijgt een andere beeldende kunstenaar hier de mogelijkheid om zijn of haar werk te laten zien, waarvoor een werkplaats voor kunstenaars, Studio ZOOkeeper, is geopend. Op een eiland in het midden (vroeger het terrein van de bavianen?) zien we diverse grote foto’s opgesteld, mogelijk van de nieuwste ZOOkeeper? Kwamen we jaren geleden graag naar deze plek vanwege de dieren, nu heeft dezelfde plek een andere aantrekkingskracht gekregen, we komen hier beslist nog eens terug om te zien hoe het park zich verder zal ontwikkelen. 

We lopen verder door de hoofdstraat van Emmen, waar het al gezellig druk is. Emmen is in de laatste eeuw uitgegroeid van esdorp naar stad. In de tweede helft van de 19e eeuw werd zuidoost Drenthe de grootste turfleverancier van ons land. Iedereen werkte in de turfwinning. Vooral WOI was een gouden tijd omdat de concurrentie van Duitse steenkool wegviel. De grote toevloed van arbeidskrachten leidde tot een groot tekort aan woonruimte wat de mensen zelf oplosten door huizen op het veen te bouwen. De omstandigheden waren erbarmelijk en verslechterden nog meer toen de turfmarkt na 1920 bijna helemaal instortte. In de crisisjaren verspreidde het beeld van het arme Drenthe (foto’s van plaggenhutten en vergelijkingen met de Derde Wereld) zich over heel Nederland. Hoewel er elders in ons land ook armoede werd geleden, bleef de connectie van Drenthe en armoede in ons gedachtengoed hangen. Om het gebied een nieuwe impuls te geven wees de landelijke overheid Emmen na 1945 aan als een ‘ontwikkelingsgebied’, waardoor deze regio het concentratiepunt werd van bedrijfsvestigingen, woningen en voorzieningen. Als een gevolg groeide Emmen uit ‘van een boerendorp tot een stedelijke kern’.

We verlaten de stad en vervolgen onze weg naar Westenesch, een plaatsje met een beschermd  dorpsgezicht waar een aantal mooie Saksische boerderijen staan, het belangrijkste en oudste type boerderijen die ook wel ‘hallenhuizen’ worden genoemd. Het zijn boerderijen waar woning en stal gecombineerd worden onder één dak. Dat betekent dat het een onderkomen is voor zowel mens als dier. Volgens een beschrijving wordt ‘het hallenhuis in zijn meest zuivere vorm gekenmerkt door een driebeukige opzet met ankerbalkgebinten’. Verder kent het een brede open werkvloer in het midden die dienst deed als dorsvloer. De oogstopslag lag op de gebintsbalken daarboven. In de zijbeuken aan beide kanten bevonden zich de stallen, waarin het vee met de koppen richting deel stonden. Hoewel bijna alle boerderijen, die we onderweg tegenkomen, inmiddels zijn verbouwd tot woonhuizen is die verbouwing meestal met instandhouding van de buitenkant tot stand gekomen. De grote baanderdeuren zijn veelal getransformeerd tot luiken, terwijl de ingang is voorzien van grote raampartijen. Ons valt op dat diverse boerderijen een prachtig vlechtwerk langs de bovenrand van de muren laten zien. Dit blijkt een typisch Drents vlechtwerk te zijn wat overal in de provincie terugkomt. Deze wandversiering is geboren uit schaarste. “Boeren hadden vaak geen planken meer om het bovenste deel van een schuur af te bouwen omdat hout relatief duur is. Om de wand af te maken gebruikten ze daarom stro, een product waar ze wel makkelijk aan konden komen. Vlak onder de dakrand, waar het regenwater nauwelijks bij komt, vlochten ze stro met gekruiste strobindingen, de eenvoudigste manier om stro te binden, aaneen. Het zag er mooi uit en zorgde voor een goede ventilatie in de schuur.” Tegenwoordig wordt voornamelijk riet i.p.v. stro gebruikt omdat riet een stuk sterker is, het resultaat is echter nog steeds zeer de moeite waard!

Ondertussen zijn we het Oranjekanaal overgestoken, over de heide en door het bos gelopen en aangekomen bij de Ermerweg, waarmee de eerste etappe achter ons laten. Ons vervolgtraject loopt naar Sleen. Vrijwel direct hebben we te maken met een, naar later blijkt, enorme omleiding. Op een gegeven moment lopen we wederom langs het plaatsnaambord van Emmen. Help!! De aanwijzingen zijn, voor ons, dermate onduidelijk dat we vrezen totaal verkeerd te zijn. Hadden we maar…., maar ja ‘as is verbraande  törf’ oftewel aan als hebben we niets. We zijn niet de enigen. In het bos zijn we eerder al mede Drenthepadters tegengekomen die eveneens de kluts kwijt waren. Zij liepen met een GPS en hielden hun oog strak op de de volgende stip op de route. In het bos ging dat nog, later met de ‘grote omweg’ zou dat minder gemakkelijk zijn! Hej knienen, dan hej ok keutels oftewel elk voordeel heeft z’n nadeel. Het viaduct om de verkeersweg te kruisen wordt gerenoveerd waardoor alle toegangswegen ernaartoe zijn afgesloten. Uiteindelijk lopen we kilometers om en blijkt ons boekje misschien toch handiger te zijn dan een GPS? Het kleine kaartje geeft ons iets meer zicht op de alternatieve mogelijkheden waardoor we zomaar de bekende geelrode strepen van de aangepaste route weer ontdekken. Al met al is de omleiding op dit moment misschien wel noodzakelijk, maar qua genieten en appreciëren zeker niet van hetzelfde niveau als we gewend zijn. Het is natuurlijk zoals het is of zoals ze in Drenthe zeggen: ‘a’j proemen hebt hej ok pitten’ (overal zitten consequenties aan).

Langzaam maar zeker komen we terug op de oorspronkelijke route en lopen we via buurtschap Diphoorn de laatste kilometers naar onze eindbestemming. De kerktoren van Sleen, met 68 meter de hoogste van Drenthe, is een zeer welkom gezicht! Ik ben langzamerhand, na een tweede dag van 15 kilometer, ‘an de latten’ oftewel behoorlijk vermoeid. Het troost te weten dat er een gezegde is waarin een blijmoedig hart de hele dag kan lopen, terwijl een bedroefd hart na een mijl al moe is…………..